Praktycznie każdy dach, pod którym znajduje się poddasze użytkowe jest doświetlony oknami połaciowymi. Obecnie jednymi z najpopularniejszych materiałów pokryciowych są dachówki faliste oraz blachy płaskie. Jak zamocować w nich okno dachowe?
Okno dachowe musi być zamocowane w sposób trwały, stabilny i szczelny oraz estetyczny, ponieważ w domu z poddaszem użytkowym dach jest zwykle eksponowany i przyciąga wzrok. Okno trzeba stabilnie przymocować do więźby i otulić kołnierzem uszczelniającym, którego zadaniem jest odprowadzanie wody deszczowej i śniegu poza okno oraz zabezpieczenie całości konstrukcji przed wiatrem. Najważniejszym zadaniem podczas montażu okna jest dobór kołnierza uszczelniającego odpowiedniego do rodzaju pokrycia dachowego oraz jego wysokości.
Rozwiązania systemowe
Jeśli decydujemy się na okna z konkretnej firmy, trzeba też u niej kupić kołnierz uszczelniający oraz pozostałe akcesoria montażowe. Można też wybrać dodatkowy pakiet ocieplający, który pozwoli poprawić parametry termiczne połączenia dach-okno. Wszystkie te elementy są opracowane fabrycznie tak, żeby dobrze do siebie pasowały, były łatwe w montażu i pozwoliły na uzyskanie efektownego i szczelnego zamocowania okna w połaci.
Poziom montażu
Okna montuje się na kątownikach mocowanych do łat i można umieścić je na trzech wysokościach. Poziom 0 oznacza montaż standardowy, w którym ościeżnicę ustawia się mniej więcej w połowie wysokości łat (Fakro) albo kątowniki umieszcza się na górnej i dolnej krawędzi ościeżnicy (Velux). Okna można też zamontować wyżej lub niżej w stosunku do poziomu 0, na przykład obniżyć lub podwyższyć o 3 cm (Fakro) albo podwyższyć o 4 cm (Velux).
Producenci nazwali te trzy poziomy odpowiednio N (montaż podwyższony), V (montaż w poziomie 0) i J (montaż obniżony). Wytyczne dotyczące zalecanego poziomu ustawienia okna przy określonym rodzaju pokrycia podają producenci.
Na głębokość osadzenia okna mają wpływ także względy architektoniczne oraz sposób ułożenia materiału termoizolacyjnego. Warto stosować się do zasady, która poleca umieszczanie okna jak najbliżej ocieplenia. Najlepiej, by ościeżnica była zagłębiona w jego warstwie, bo to pozwala na lepsze docieplenie jego okolic, a okno zamontowane niżej poprawia estetykę dachu. Takie rozwiązanie jest często stosowane przy montażu okien w dachach pokrytych płaskimi pokryciami.
Na połaciach z pokryciami falistymi najładniej wyglądają okna zainstalowane na wysokości standardowej lub podniesionej. Montaż opuszczony pozwala ładnie wkomponować okno w pokrycie płaskie.

Kołnierz uszczelniający
Producenci okien dachowych oferują wraz z nimi właściwe kołnierze, które muszą być dobrane do rodzaju okna i jego rozmiaru oraz do pokrycia, a dokładniej: do wysokości jego profilu.
Dostępne są kołnierze uniwersalne, które można zastosować na pokryciach o wysokości profilu do 45-50 mm. Inne kołnierze pozwalają na montaż okien w pokryciu o wysokości do 90 mm, jeszcze inne – o wysokości do 120 mm.
Warto zdawać sobie sprawę z tego, że w tej grupie kołnierzy nie jest ważny rodzaj materiału pokryciowego, tylko wysokość profilu. Zatem kolnierze te można stosować zarówno do dachówek ceramicznych i betonowych, jak i blachodachówek.
Na wybór odpowiedniego kołnierza mają także wpływ głębokość montażu oraz kąt nachylenia dachu. Każde takie rozwiązanie konstrukcyjne jest sprawdzane na połaciach o określonym spadku. Na przykład kołnierz pojedynczy do pokryć o wysokości fali do 45 mm można stosować na dachach o kącie nachylenia od 15 do 90o przy montażu standardowym lub podniesionym. Montaż opuszczony do 3 cm można wykonać na dachach o kącie nachylenia nie mniejszym niż 20o.
Kołnierze są standardowo przystosowane do montażu pojedynczych okien. Jeśli chcemy zamocować okna w zespoleniu – trzeba wybrać kołnierz przeznaczony do takiego rozwiązania.
Kołnierz do pokryć płaskich. Jest w całości wyprofilowany z blachy płaskiej i przeznaczony do pokryć szczelnie przylegających do sztywnego podkładu. Dolny, krótki i sztywny element ma od spodu masę plastyczną ułatwiającą przyklejenie go do pokrycia. Bok kołnierza nachodzący na ramę jest wyższy lub niższy, zależnie od poziomu osadzenia okna.
Kołnierz do pokryć profilowanych. Ma z boków wysokie kliny uszczelniające zapobiegające dostawaniu się pod profile dachówek wody, śniegu i liści. W kołnierzach do pokryć profilowanych część górna ma często rynienkę, którą umieszcza się na membranie wstępnego krycia. Woda z niej trafia do rynienek bocznych. Dół kołnierza do wysokich dachówek ma elastyczny, długi i szeroki fartuch, którym otula się szczelnie wysokie profile elementów pokrycia. Im fartuch jest dłuższy, tym lepiej można nim uszczelnić styk z pokryciem o wysokim profilu. Fartuch (część kołnierza) może być zrobiony z aluminium lub ołowiu. Ołowiane są cięższe i zdaniem niektórych dekarzy lepiej przylegają do pokryć profilowanych. Aluminiowe też mają swoich zwolenników, gdyż łatwo się je rozklepuje. W górnej części kołnierza przeznaczonego do pokrycia profilowanego jest uformowany występ podpierający dachówkę. Dzięki niemu nie naciska bezpośrednio na element kołnierza.
Docieplenie
Producenci okien dachowych oferują dodatkowe zestawy ocieplające albo kołnierze uszczelniające w wersji Thermo. Są to rozwiązania systemowe gwarantujące szczelne i ciepłe połączenie okna z połacią dachu. Materiał ocieplenia należy zabezpieczyć od zewnątrz folią paroprzepuszczalną i od wewnątrz folią paroszczelną. Taki pakiet szczelnie przylega do ościeżnicy okna, dzięki czemu po zamontowaniu tworzy termoizolacyjną ramę. Sposób montażu docieplonego okna dachowego jest generalnie taki sam, natomiast sposób montażu kołnierza uszczelniającego w niektórych przypadkach może się różnić pewnymi szczegółami.
Kiedy okno, kiedy pokrycie
W przypadku dachu wykańczanego panelami blaszanymi zdecydowanie korzystniej jest najpierw wstawić okna, a później uzupełnić pokrycie o brakujące elementy. Łatwiej wtedy połączyć szczelnie okno z pokryciem za pośrednictwem kołnierza.
W przypadku dachówek falistych okna wygodniej jest montować w trakcie układania pokrycia albo już po jego ułożeniu. Drobne elementy łatwiej dopasowywać wokół okna niż długie połacie blachy.
Jak montować okno w dachu...
...z pokryciem z dachówek płaskich. Wybieramy kołnierz do pokryć płaskich o grubości do 16 mm, albo kołnierz opracowany specjalnie z myślą o płaskich dachówkach zakładkowych. Jego dolny element można podkleić do pokrycia dzięki masie plastycznej znajdującej się na spodzie fartucha. Daje to estetyczne i szczelne połączenie. Różnic w montażu kołnierza między dachówką falistą a płaską praktycznie nie ma;
... z pokryciem z blachodachówek falistych. Dobieramy kołnierz do pokryć falistych. Standardowe mają wysokości profilu do 45 mm. W tym zakresie zmieści się większość dostępnych blachodachówek. Gdy wybierzemy blachodachówki o wyprofilowaniach sięgających 5-6 cm, trzeba wykorzystać kołnierze o wysokości profilu do 90 mm. Można też zastosować montaż podniesiony, co pozwoli ładnie wkomponować płaskie okno w pokrycie o bardzo dynamicznych falach. Nie ma znaczenia, czy pokryciem jest blachodachówka w arkuszach, czy w panelach.
Montaż okna w dachu krytym panelami na zatrzask

