Ich budowę może narzucać miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Ale nawet, gdy nie jest to konieczne, warto rozważyć zabudowę bliźniaczą wtedy, gdy trzeba ekonomicznie gospodarować powierzchnią działki.
Dom przylegający do domu sąsiada może okazać się najlepszym rozwiązaniem na wąskiej działce. Pozwala zaoszczędzić nawet 4-metrowy pas parceli przy granicy.
Jednak bliźniacza zabudowa jest korzystna nie tylko dla skrupulatnie liczących metry kwadratowe ogrodu. Wbrew pozorom, przytulając swój dom do sąsiedniego, można zyskać większą prywatność. Zbliżenie domów może umożliwić bowiem większe oddalenie najbardziej newralgicznych ich stref – tarasowych i wejściowej. Takie rozwiązanie na niezbyt dużej działce z reguły pozwala na większą intymność na tarasie i w ogrodzie. Oczywiście są także bliźniaki towarzyskie z tarasami usytuowanymi blisko siebie. Wybór zależy od preferencji inwestorów oraz od tego, kto ma być sąsiadem. Architektoniczne sposoby na bliźniaczenie bywają różne. Najpopularniejsze jest zestawianie lustrzanych odbić domu, jednak pokrewieństwo wcale nie musi być wiernym kopiowaniem – bliźniaki mogą się różnić. Tu nieubłaganie nasuwa się analogia do przyrodniczych bliźniaków jedno- i dwujajowych. Pierwsze są tzw. naturalnymi klonami, drugie z reguły są podobne, ale też różne. W przypadku architektonicznych bliźniaków (nierozłącznych) pierwszego i drugiego typu kompozycja, którą współtworzą musi być spójna. Jeszcze inny sposób to zamknięcie dwóch domów w jednej bryle. Różnorodne projekty, które wybraliśmy, dowodzą, że kwestia bliźniaczej zabudowy sprawdza się w różnych stylach i respektuje rozmaite potrzeby domowników.
1. Pokrewieństwo z asymetrią
Funkcjonalnie bliźniaki są niemal identyczne. Niemal, bo różnią je tarasy usytuowane od frontu przy głównej kondygnacji. W jednym z bliźniaków jest bardziej wysunięty i większy o blisko 8 m2. Ta, zdawać by się mogło, niewielka różnica, przełożyła się na inny wygląd bryły. Wyeksponowany, ujęty w białą ramę taras sprawia, że bliźniak wydaje się znacznie większy. Asymetrię dodatkowo podkreślono przemyślanym rozłożeniem materiałów wykończeniowych. Jej ideę, w dużym uproszczeniu, można przedstawić jako zasadę przeciwieństw centralnych elementów kompozycji. Efekt zmiany barw zaledwie jednego pasa na elewacji frontowej i dwóch na ogrodowej jest zadziwiający. Dlatego że zmianom kolorystycznym towarzyszą przestrzenne przesunięcia górnych ram nad tarasami. W przypadku dwóch połówek domu można odnieść wrażenie, że to nie rodzeństwo, ale dalekie pokrewieństwo. Jednak podział wnętrz rozwiewa wątpliwości, że mamy do czynienia z bliźniakami. Tu króluje symetria. Każdy z parterów został zarezerwowany na strefę dzienną (30 m2) z przeszkleniami w narożniku i wychodzącymi na podcienie tarasowe. Jest tu jeszcze WC i spiżarnia. Górna kondygnacja została przeznaczona na strefę nocną. Są też trzy sypialnie, wspólna łazienka i kotłownia z pralnią. Strefy tarasowe zostały w tym projekcie tak rozbudowane, że nietrudno będzie o intymność. Przy parterze taras przylega do bryły z trzech stron, a dwa duże tarasy przy piętrze usytuowano w przeciwległych jej narożnikach. Także strefy wejściowe domów zostały od siebie odizolowane dzięki wysunięciu garaży. Projekt: HomeKONCEPT-75 B (bliźniak) – HK75B; autor: HomeKONCEPT
PLANY DOMU
2. Z piwnicą
Dzięki rozpisaniu programu funkcjonalnego na trzy kondygnacje dom dla licznej – 5-osobowej rodziny ma niewielką powierzchnię zabudowy (80,4 m2). To rozwiązanie na niedużą działkę, gdy dla inwestorów istotny jest każdy metr kwadratowy ogrodu. Na najniższej kondygnacji znajduje się kotłownia i duży garaż, w którym zmieszczą się dwa samochody. Jest tu także miejsce na rowery i schowek. Na parterze zlokalizowano przestronną strefę dzienną (41,2 m2), WC i pokój, który może stać się gabinetem lub sypialnią. Na uwagę zasługuje biegnąca od progu do dużego przeszklenia oś widokowa, która wyprowadza wzrok na taras i do ogrodu. Na górnej kondygnacji są trzy sypialnie (od 9,4 do 20,3 m2) – każda z wyjściem na balkon i duża (6,9 m2) łazienka z oknem, w której zmieszczą się dwie umywalki, wanna, kabina prysznicowa i, na uboczu, pralka. Projekt dwóch bliźniaków dobrze sprawdzi się, gdy mieszkające obok rodziny są ze sobą zżyte i wspólnie spędzają czas, bo strefy tarasowe nie są od siebie odizolowane. Projekt: Tandem III (bliźniak)– GL1267; autorzy: architekci Piotr Godlewski, Krzysztof Lelek/Atrium
PLANY DOMU
3. Z poddaszem do adaptacji
Nieduży i niedrogi dom do realizacji etapami – z możliwością późniejszej adaptacji poddasza (45,1 m2 powierzchni użytkowej). Mimo niewielkiej powierzchni całkowitej jest tu przestronna strefa dzienna (37,1 m2), którą dodatkowo optycznie powiększa przeszklenie prowadzące na taras (20 m2). Część nocną od dziennej oddziela mały korytarz. Aby podział był bardziej radykalny, między strefami przewidziano przesuwane drzwi. Jest tu sypialnia (12,0 m2) i przestronna łazienka z oknem (6,4 m2). Obok kotłownia, która idealnie sprawdzi się również w roli pralni. Dwa bliźniaki tworzą prostą bryłę przekrytą dwuspadowym dachem. Wspólny dach i zaproponowane w projekcie zestawienie materiałów elewacyjnych sprawia, że bryła jest odbierana jako jeden, a nie dwa domy. Na uwagę zasługuje usytuowanie tarasów przy dwóch ścianach szczytowych. Zostały maksymalnie od siebie oddalone. Dzięki temu bliskie sąsiedztwo nie będzie kłóciło się z prywatnością. Projekt: Elastyczny (bliźniak) – Murator BCC346; autor: architekt Przemysław Biryło
PLANY DOMU
4. Z attykami
Ten dom równie dobrze będzie się prezentował solo, jak i w parze. Oszczędna architektura nabiera wyrazistości przez nietypowe podkreślenie geometrycznego rozmieszczenia okien o różnych kształtach i wymiarach. Autorka projektu przecięła bryłę pasami poziomymi w kontrastowym kolorze tynku i pionowymi (przewrotnie złożonymi z poziomych) z rysunkiem boni kontrastujących z gładkimi elewacjami. Oba pasy, będące tłem dla okien, krzyżują się ze sobą. Ściany szczytowe są wyższe niż dachy i przez to zaznaczają granice dwóch domów i podkreślają ich odrębność. Ustawione przy nich wysokie, wymurowane z białej cegły kominy urozmaicają i ogrzewają chłodną kompozycję. Nowoczesnej bryle towarzyszy nowoczesny podział przestrzeni parteru z usytuowaną w środku planu osłoniętą z dwóch stron klatką schodową. Częściowo oddziela ona pokój dzienny (22,6 m2) od kuchni, spiżarni i WC. Jadalnia przecina granicę obu tych stref. Na poddaszu są trzy sypialnie (każda ma ponad 9 m2 powierzchni użytkowej) i wspólna łazienka (5,8 m2), w której jest miejsce na dwie umywalki, wannę narożną i prysznic oraz WC i bidet. Tym razem zabudowa bliźniacza dobrze sprawdzi się na działce z szerokim frontem, ponieważ domy łączone są garażami. Takie rozwiązanie odsuwa od siebie części mieszkalne i gwarantuje większą prywatność. Służy jej także usytuowanie z dala od siebie tarasów – przy zewnętrznych narożnikach domów. Projekt: Preferowany (bliźniak) – Murator BCC325, autorka: architekt Dorota Mokrosińska
PLANY DOMU
5. Połączone garażami i strychami
Takie zestawienie bliźniaków gwarantuje maksimum intymności każdej z sąsiadujących rodzin. O ile w poprzednim przykładzie garaże odsuwały od siebie części mieszkalne domów, tu strychy tworzą dodatkową barierę akustyczną. Także zgodnie z zasadą ochrony prywatności tarasy odsunięto na odległość blisko 15 m. Ten bliźniak o najmniejszej powierzchni użytkowej spośród prezentowanych przez nas domów (78 m2) może stać się wygodnym miejscem do życia nawet dla dużej rodziny. Są tu aż cztery sypialnie – jedna na parterze i trzy na poddaszu. Największa ma 9,9 m2, a najmniejsza zaledwie 5,4 m2 powierzchni użytkowej (ale jednocześnie 10,3 m2 powierzchni netto). Co ważne, na każdej kondygnacji jest łazienka (3,3 i 4,7 m2 powierzchni użytkowej). Pokój dzienny został połączony z kuchnią w jedną strefę wspólną dla domowników (24 m2) z wyjściem na duży taras (27,1 m2). Przy niedużej powierzchni domu bardzo istotne jest wygospodarowanie miejsca na pomieszczenia pomocnicze, techniczne – pomagające utrzymać w domu porządek. Aby dobrze wypełniały swoje porządkowe funkcje, muszą być zlokalizowane na dwóch kondygnacjach. I tak właśnie zostały zaprojektowane w tym domu. Na parterze jest kotłownia (5,1 m2), z wejściem z wiatrołapu, która może przejąć funkcję schowka, natomiast na poddaszu strych (dostępny z holu), który ma aż 22,6 m2 podłogi (9,7 m2 powierzchni użytkowej). Projekt: Dom na rozstaju – wariant III (bliźniak) – Murator BCC214c, autorzy: architekt Witold Dominik, technik architekt Tomasz Waligórski
PLANY DOMU
6. W klasycznej bryle
Dwa zestawione ze sobą bliźniaki tworzą rozłożystą bryłę nasuwającą skojarzenia z dawną architekturą dworkową. Architekturę w zaskakujący sposób unowocześnia orynnowanie, z rurami spustowymi wyraźnie zaznaczającymi granicę między segmentami. Stosunkowo duża powierzchnia parteru została podzielona na dwie strefy – dzienną i nocną. Wiatrołap otwiera się wprost na część dzienną – salon połączony z jadalnią i kuchnią (33,7 m2). Strefa nocna została usytuowana na uboczu. Są tu dwie sypialnie (11,8 i 14,2 m2), które zachowują intymny charakter dzięki oddzieleniu łazienką, kotłownią i klatką schodową. Pod klasycznym dachem, na poddaszu zaprojektowano odpowiednik nowoczesnego master bedroom gospodarzy. Jest tu sypialnia (11,1 m2) połączona z garderobą (3,3 m2) obok dostępnej z holu dużej łazienki (7,2 m2). Projekt: Obok Ciebie (bliźniak) – Murator BC11, autorki: architekci Ludwika Juchniewicz-Lipińska, Małgorzata Stanejko
PLANY DOMU