Wprawdzie za sprawą ograniczeń narzucanych przez miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego nie są powszechne, ale mimo legislacyjnych obostrzeń stają się coraz popularniejsze. Nie wynika to jedynie z zachwytu nad oszczędną architektoniczną formą przywołującą czasy świetności modernizmu. Ma także pragmatyczne podstawy – choćby tę, że domową przestrzeń pod dachem płaskim można bardziej ekonomicznie wykorzystać niż tę ograniczoną skosami, a to przekłada się na cały koszt inwestycji.
1. Piętrowy, postępowy
Projekt wykorzystuje historycznie sprawdzony modernistyczny funkcjonalizm, ale jego osiągnięcia odmieniane są tym razem przez czas teraźniejszy. Świadczy o tym architektoniczna forma domu, wpisująca się w obecne trendy – choćby frontowa rama wejściowa. Zamaszystość i otwartość ram przy głównej bryle domu jest motywem przewijającym się przez współczesne projekty. Tu dodatkowo wpisanie w geometrię ramy drzewo potęguje nowoczesność architektury.
Poza atrakcyjnością architektoniczną projekt oferuje racjonalne, praktyczne rozwiązania.
Dach płaski zagwarantował pełne wykorzystanie dwóch kondygnacji, nie tylko dolnej. Piętro ma taką samą powierzchnię mieszkalną użytkową jak netto (91,6 m2). Tę ostatnią dodatkowo powiększa taras (9,6 m2) przy sypialni gospodarzy. Ekonomiczne, funkcjonalne projektowanie z dachem płaskim w roli głównej pozwoliło na stworzenie domu o powierzchni użytkowej 166,7 m2 z dodatkową dużą strefą gospodarczą (ponad 40 m2). Projekt może być zrealizowany na małej parceli – o minimalnej powierzchni 443,52 m2.
Poza tym wnętrze domu zostało podzielone tak, by mogła w nim żyć liczna, nawet sześcioosobowa rodzina.
Sprzyja temu klarowny podział przestrzeni na strefy różniące się funkcjami. Dzienna została zlokalizowana na parterze, a nocna na piętrze. Pewnym odstępstwem od tej reguły jest niewielki pokój (11,6 m2) na dolnej kondygnacji. To kolejne racjonalne rozwiązanie projektowe. Taki pokój – usytuowany tuż przy wejściu, obok małej łazienki (3,4 m2) i odizolowany przez nią i klatkę schodową od salonu – może stać się doskonałym lokum dla seniora albo gabinetem, w którym przyjmowani będą interesanci.
W strefie nocnej na górnej kondygnacji są aż cztery sypialnie. Największa (15,4 m2) jest częścią prywatnego kompleksu gospodarzy, tzw. master bedroom, w którym są jeszcze dwie garderoby (każda po 3,2 m2) i łazienka (3,5 m2). Oprócz master bedroom na piętrze są trzy sypialnie (14,3-15,0 m2) oraz dostępne z korytarza wspólne łazienka (6,6 m2) i pralnia (4,5 m2).
Na komfort strefy nocnej wpływa podzielenie jej na dwie podstrefy – każdej z dwoma sypialniami, oraz rozdzielenie ich buforami akustycznymi. W tej roli z jednej strony piętra występują łazienka (6,6 m2) i pralnia (4,5 m2), a z drugiej klatka schodowa (5,1 m2) i druga mniejsza łazienka (4,5 m2). Dwie sypialnie ulokowane w jednej z podstref mają takie same powierzchnie (14,3 m2) i mogą stać się pokojami dzieci, nie narażając rodziców na zarzut niesprawiedliwego przydziału przestrzeni.
Kolejna z sypialń (15 m2), usytuowana na drugim krańcu bryły – przy master bedroom (mającym w sumie 25,3 m2), może pełnić funkcję gabinetu, pokoju gościnnego albo pokoju małego dziecka, które potrzebuje bliskości rodziców.
Na dolnej kondygnacji znajduje się przestronna strefa dzienna – pokój (32,8 m2) połączony z kuchnią (12,8 m2) i płynnie łączący się z holem (6,7 m2). Tak rozplanowana wspólna strefa domowników (mająca 52,3 m2) stanowi aż 69,6% powierzchni użytkowej parteru.
Dodatkowo powiększa ją taras (36,2 m2) – optycznie, dzięki wielkim przeszkleniom, i funkcjonalnie, dzięki częściowemu zadaszeniu.
W domu bardzo ważną rolę odgrywa strefa gospodarcza zlokalizowana na parterze, która jest ciągiem połączonych ze sobą pomieszczeń kotłowni/spiżarni (7,1 m2 powierzchni netto/6,5 m2 powierzchni użytkowej), garażu (34 m2) i garderoby (5,2/4,5 m2). Istotną rolę w codziennym życiu odegrają praktyczne wejścia do kompleksu gospodarczego. Jedno z nich zostało usytuowane z boku bryły i prowadzi z ogrodu aż do wejścia do kuchni.
Projekt występuje w pięciu wariantach różniących się powierzchnią, liczbą pokoi, a nawet kształtem dachu. Pozostałe cztery warianty także są piętrowe, ale mają czterospadowe dachy o różnych kątach nachylenia – 20-30o. Są propozycją dla inwestorów, którzy muszą respektować zapisy miejscowych planów zagospodarowania niepozwalających na budowę domu z dachem płaskim.
Projekt: Nowa historia – wariant I – Murator M254a; autorka: architekt Ewa Dziewiątkowska
Plany domu Nowa historia
Parter, powierzchnia użytkowa 75,1 m2, netto 116,2 m2
fot. Agnieszka i Marek Sterniccy2. Topograficzny
Ten projekt na trudną działkę ze skarpą jest nie tylko praktycznym rozwiązaniem problemu, jak wpisać dom w nieprzystępny teren, ale także swoistą architektoniczną odpowiedzią na klimat miejsca.
Bryła domu jest geometryczną parafrazą kształtu skarpy – przez wysunięcia górnych tarasów i nadwieszenie jednego nad terenem. Dzięki temu doskonale wpisuje się we wzniesienie. Staje się kontynuacją naturalnego pejzażu.
Atrakcyjność architektoniczna, którą można podziwiać z zewnątrz, jest kontynuowana we wnętrzu domu.
Zdecydowało o tym między innymi nietypowe przypisanie funkcji do kondygnacji domu. Tym razem otwarta strefa dzienna została zlokalizowana na piętrze, a nocna na parterze.
Taki odwrócony układ domowych przestrzeni jest racjonalną odpowiedzią na warunki i możliwości, jakie daje parcela ze wzniesieniem. Z reguły właśnie z jego szczytu są najatrakcyjniejsze widoki, ponieważ tu horyzonty są w naturalny sposób poszerzone. Dlatego ulokowanie na górnej kondygnacji wspólnej strefy, w której rodzina spędza czas za dnia, jest rozwiązaniem optymalnym.
O widokowej roli strefy dziennej decydują także duże przeszklenia, które są we wszystkich jej podstrefach: wypoczynkowej, płynnie łączącej się z jadalnią (w sumie 46,8 m2) oraz kuchennej (16,1 m2), a także przylegających do nich loggii i tarasu. Interesujące jest zaprojektowane przejście między dwoma ostatnimi. Dzięki temu z dwóch stron bryły powstał długi na blisko 24 m szlak widokowy.
Także wewnątrz domu architekt zaprojektował trakty widokowe, które przesądzają o powiększeniu przestrzeni – rozciągnięciu jej na zewnątrz. Pierwszy, biegnący od drzwi wejściowych przez przedsionek (3,0 m2) i hol (6,3 m2) do wielkiego okna w strefie dziennej, ma aż 13,7 m długości. Poza tym przeszklenie w drzwiach wejściowych zamienia ten szlak komunikacyjny w dwustronną oś widokową. Ważny dla odbioru domowej przestrzeni jest także drugi, znacznie krótszy (mający blisko 6 m), który autor projektu poprowadził z holu przez spiżarnię (3,3 m2) do kuchni i zakończył dużym tarasowym oknem. Takie wpisanie ciągów komunikacyjno-widokowych w górną kondygnację sprawi, że widoki mogą stać się częścią codziennego życia – będą towarzyszyły domownikom podczas przechodzenia ze strefy wypoczynkowej salonu do jadalni i dalej do kuchni oraz z kuchni do jadalni i pokoju dziennego.
Na górnej kondygnacji znajduje się także WC (2,0 m2) i pomieszczenia pomocnicze – wspomniana już przechodnia spiżarnia i garderoba. Takie zaplecze zostało oddzielone od części gościnnej domu schodami i umieszczoną przy nich masywną ścianą.
Schody prowadzą do strefy nocnej, gdzie – na dolnej kondygnacji – są trzy sypialnie (12,7-13,0 m2) i master bedroom gospodarzy – sypialnia z garderobą (łącznie 15,0 m2) i łazienką (4,7 m2). Znajdują się tu jeszcze dostępne z korytarza druga łazienka (4,9 m2), pralnia (2,3 m2) oraz pomieszczenie gospodarcze (3,1 m2). Program funkcjonalny domu, rozpisany na powierzchnię użytkową 165,3 m2, pozwala na komfortowe życie nawet pięcioosobowej rodziny. Istotne jest to, że projekt tego domu można zrealizować na niedużej – mającej zaledwie 450,66 m2 – parceli.
Projekt: Dom na skarpie (z wentylacją mechaniczną i rekuperacją) – Murator EC409; autor: architekt Piotr Lewandowski
Dom na skarpie (z wentylacją mechaniczną i rekuperacją) – Murator EC409 (architekt Piotr Lewandowski). Dom doskonale wpisuje się w parcelę ze skarpą, między innymi za sprawą uskoków w bryle
fot. www.muratorprojekty.pl
Plany Domu na skarpie
Parter, powierzchnia użytkowa 84,0 m2
fot. Agnieszka i Marek Sterniccy3. Tarasowy
Kolejny projekt domu dla licznej, nawet sześcioosobowej rodziny, który można zrealizować na niedużej działce. Tym razem jej minimalna powierzchnia to tylko 444,21 m2. Dom ma powierzchnię użytkową 157,0 m2, anetto 242,3 m2. Różnica między jedną a drugą to aż 35,2% – wynika z dużej powierzchni garażu (36,8 m2), kotłowni (12,8 m2) i tarasu przy górnej kondygnacji (33,8 m2), które nie są wliczane do powierzchni użytkowej domu. Duży taras przy piętrze odgrywa w tym projekcie istotną rolę – może zrekompensować niewielką powierzchnię ogrodu.
Dzięki niemu strefa nocna ulokowana na górnej kondygnacji zyskuje nowy – relaksacyjny wymiar, ponieważ dostęp do dużego narożnego tarasu mają wszyscy lokatorzy piętra.
Na taras prowadzą aż cztery wyjścia. Jedno z korytarza (14,4 m2) przeznaczone jest głównie dla mieszkańców dwóch sypialń (10,1 i 10,9 m2), z których nie ma bezpośredniego dostępu do tarasowej przestrzeni. Trzecia sypialnia (15,2 m2) ma wyjście na frontową część tarasu, a czwarta – największa, aż dwa wyjścia na taras od frontu i z boku domu. Ostatnia sypialnia – będąca częścią prywatnego kompleksu gospodarzy, tzw. master bedroom – jest połączona z przechodnią garderobą (2,8 m2) prowadzącą do łazienki (3,9 m2).
O tym, jak ważne są tarasy w tym projekcie, świadczą kolejne dwa, tym razem przy dolnej kondygnacji. Na oba – większy na tyłach domu (25,7 m2) i mniejszy z boku bryły (13,0 m2) – można wyjść ze strefy dziennej (mającej w sumie 47,9 m2). Na uwagę zasługuje to, że dwa wyjścia zostały przypisane do jej podstref o różnych funkcjach – jedno do jadalniano-kuchennej, a drugie do wypoczynkowej. Takie rozdzielenie jest praktyczne, ponieważ skraca trakty na tarasy i przypisuje im różne role. Jest racjonalne – mimo, a może właśnie dlatego, że podstrefy wspólnej części domu zlewają się w jedną przestrzeń. Salon jest też jadalnią (powierzchnia netto 33,1 m2/powierzchnia użytkowa 32,1 m2) i płynnie łączy się z kuchnią (12,8 m2).
Na parterze jest jeszcze ministrefa nocna z niedużym pokojem (10,6 m2) i łazienką (3,4 m2), oddzielona od strefy dziennej małym korytarzem (1,4/1,2 m2) i drzwiami. Pewnym łącznikiem między tymi dwoma strefami jest taras.
Projekt: Uroczysty – Murator M200; autorka: architekt Katarzyna Słupeczańska
Plany domu Uroczysty
Parter, powierzchnia użytkowa 70,2 m2, netto 120,9 m2
fot. Agnieszka i Marek Sterniccy4. Nieduży reprezentacyjny
Patrząc na wizualizacje tego domu, trudno uwierzyć, że ma zaledwie 99,7 m2 powierzchni użytkowej. To, że prezentuje się jak rezydencja o wielokrotnie większej powierzchni niż rzeczywista, jest zasługą przemyślanej kompozycji. O postrzeganiu architektury przesądzają ramy przy głównej bryle domu. Z jednej strony optycznie ją poszerzają i wydłużają, z drugiej – sprawiają, że architektura staje się bardzo zróżnicowana, a jej zaprojektowana różnorodność jest odbierana jako luksusowa – rezydencjalna.
Betonowe ramy zamknięte pergolami otaczają duże powierzchnie tarasów – zarówno usytuowanego z tyłu bryły, jak i narożnego od jego frontu i z boku. Takie ich ujęcie jest atrakcyjne nie tylko na zewnątrz, ale także z wnętrza domu. Oglądane z wnętrz ramy tarasów i pergole ich „dachów” przekonują, że tarasy są częścią domowej przestrzeni. Taki efekt powiększający jest szczególnie istotny w domu o niezbyt dużej powierzchni.
Nawiasem mówiąc, plan tego domu może być doskonałym materiałem szkoleniowym na temat optycznego rozciągania domowej przestrzeni. Przesądzają o tym przemyślane osie widokowe w strefie dziennej połączone z traktami komunikacyjnymi. Za ich sprawą domownicy, przemieszczając się w różnych kierunkach, mają poczucie przebywania w domu, który nie ma wyraźnych granic, a jedynie symbolicznie zaznaczonych przez przeszklenia i ich ramy. Takie wrażenie budowane jest od razu od progu domu. Już przebywając w przedsionku, oddzielonym do holu i strefy dziennej szklanymi drzwiami, przestronność domu jest dojmująca – wzrok zostaje wyprowadzony z przedsionka (3,6 m2) do ogrodu przez duże przeszklenie zamykające/otwierające pierwszą oś widokową. Podczas przemieszczania się w strefie dziennej wrażenia są jeszcze bardziej zaskakujące za sprawą dwóch szklanych narożników spektakularnie otwierających wnętrze w różnych płaszczyznach. Przez to łączenie przestrzeni wewnętrznej z zewnętrzną staje się niemal dosłowne.
Dla osiągnięcia takiego efektu istotne są oba narożniki z przeszkleniami – zarówno z tymi sięgającymi podłogi (przy jadalnianym stole), jak i mniejszymi nad blatem kuchennym, umieszczonymi na poziomie wzroku stojącej i siedzącej osoby.
Kolejne ważne rozwiązanie służące przestronności to płynne połączenie z salonem (30,6 m2) holu (5,4 m2) i kuchni (7,4 m2).
Na komfort życia przekłada się umiejętne rozdzielenie stref dziennej i nocnej, co nie jest łatwe w niedużym, jednokondygnacyjnym domu. Autorka do tego celu wykorzystała przestrzenie buforowe – WC (2,4 m2), garderobę (2,9 m2) i korytarz (5,6 m2), który został tak zaprojektowany, by na jego końcu, przy strefie dziennej, możliwe było zamontowanie dodatkowych drzwi.
W strefie nocnej są trzy sypialnie (11,1-13,9 m2), z każdej z nich można wyjść na taras. Są tu także dostępna z korytarza łazienka (4,8 m2) i wspomniane już WC.
Program funkcjonalny domu uzupełniają kotłownia (9,4 m2) i garaż (18,4 m2). Kotłownia może pełnić dodatkowe funkcje. Umożliwia to nie tylko jej duży metraż, ale także połączenie wejściami z ogrodem i garażem. Dzięki nim może być praktycznym schowkiem na sprzęt ogrodowy albo na zakupy.
Podział domowego planu gwarantuje wygodne życie w tym niedużym domu licznej – nawet pięcioosobowej rodzinie.
Projekt Bajeczny występuje w pięciu innych wariantach z dachami skośnymi (cztero- i wielospadowymi). Projekty różnią się powierzchnią, liczba pokoi. Dostępne są wersje z garażem dwustanowiskowym i bez garażu. Łączy je jednokondygnacyjna bryła z analogicznymi planami.
Projekt: Bajeczny widok – wariant VI – Murator M183f; autorka: architekt Katarzyna Słupeczańska
Plany domu Bajeczny widok
Parter, powierzchnia użytkowa 99,7 m2, netto 127,5 m2
fot. Agnieszka i Marek Sterniccy
5. Oszczędny
To projekt z naszego konkursu „Energooszczędny dom dostępny”. Właśnie te jego cechy przesądzają o atrakcyjności. Dodatkowym atutem jest powściągliwa forma architektoniczna prostopadłościanu, który uatrakcyjniają przeszklona elewacja ogrodowa i frontowa wiata. Kolejny plus to racjonalny podział przestrzeni jednej kondygnacji – tak, by zagwarantować komfort domownikom. Służy temu wyraźny podział planu na część dzienną i nocną.
Strefa nocna zajmuje większą część powierzchni mieszkalnej – aż 57,5%. Takie rozwiązanie umożliwi wygodne funkcjonowanie licznej, nawet pięcioosobowej rodzinie. Są tu cztery sypialnie (8,8-14,0 m2). Jedna z nich to część master bedroom gospodarzy, w którym znajdują się jeszcze mała garderoba (2,7 m2) i duża łazienka (8,7 m2). W każdym z trzech większych pokojów prywatnych jedna ściana jest całkowicie przeszklona. Można z nich wyjść wprost na taras przez jednoskrzydłowe rozwieralne drzwi. W strefie nocnej jest druga, dostępna z korytarza (13,3 m2), duża łazienka (7,7 m2).
We wspólnej strefie dziennej salon (44 m2) został otwarty na kuchnię (8,8 m2) i za sprawą szklanej ściany połączony z tarasem (25,8 m2). Tym razem wyjście na taras jest szerokie przez dwuskrzydłowe rozsuwane drzwi. Dzięki nim przestrzeń wewnętrzna i zewnętrzna zostały spektakularnie zespolone. Interesująca jest zasugerowana w projekcie aranżacja ze stołem usytuowanym na ich granicy.
Plan domu uzupełniają pomieszczenia techniczno-pomocnicze – kotłownia (3,7 m2), do której prowadzą drzwi z wiatrołapu (4,6 m2), gdzie przewidziano miejsce na dużą szafę, oraz przykuchenna spiżarnia (2,9 m2).
Dom Oszczędny występuje w trzech innych wariantach – z dachami dwuspadowymi. Różnią się one powierzchnią użytkową, a najmniejszy ma mniej pokoi.
Projekt: Dom oszczędny (z wentylacją mechaniczną i rekuperacją) – Murator EC317; autor: architekt Piotr Lewandowski
Plan domu Oszczędny
Parter, powierzchnia użytkowa 141,9 m2, netto 145,6 m2
fot. Agnieszka i Marek Sterniccy6. Podpiwniczony
Nietypowy projekt domu z jednokondygnacyjną piwnicą o imponującej powierzchni netto (103 m2) i zbliżonej powierzchni mieszkalnej górnej kondygnacji – tym razem parteru (106,4 m2).
Ten projekt to propozycja dla inwestorów, którym zależy na rozbudowanej strefie pomocniczo-gospodarczej oddzielonej od części mieszkalnej domu. Dolna kondygnacja została zaprojektowana jako kompleks pomieszczeń gospodarczych, technicznych i pomocniczych. Oprócz garażu (19,1 m2) i kotłowni (10,3 m2) są tu pralnia (8,1 m2), suszarnia (7,9 m2), łazienka (6,1 m2) i jeszcze dwa pomieszczenia gospodarcze – mniejsze (7,1 m2) i duże (33 m2). Taki podział przestrzeni gospodarczej pozwala na wygodne rozdzielenie jej różnych funkcji, przykładowo schowka na narzędzia i sprzęty samochodowe oraz magazynu rzeczy tzw. czystych.
Przestrzeń parteru została wyraźnie podzielona na dwie strefy: dzienną i nocną. Klarowny podział został zaznaczony nawet na zewnątrz. Część dzienna jest bardziej wysunięta i wykończona na biało, część nocna – cofnięta i ciemnoszara. Obie łączy żelbetowa rama przy strefie wejścia.
Wewnątrz obie, różniące się funkcjonalnie strefy rozdzielają hol (12,0 m2) i ściana. Odrębność dwóch stref możne być jeszcze większa – wystarczy zamontować drzwi w przejściu między nimi.
W strefie nocnej są trzy sypialnie (10,1-11,4 m2) i dostępna z korytarza łazienka (6,1 m2). W największej z sypialń zaprojektowano prywatną garderobę (4,2 m2) i wyjście na taras.
Strefa dzienna to salon połączony z jadalnią (w sumie 33,5 m2) i otwarty na kuchnię (10,0 m2). Przestronność strefy dziennej potęgują przeszklenia na dwóch ścianach – mniejsze przy jadalnianym stole i większe w części wypoczynkowej. Oba prowadzą na duży narożny taras (30,0 m2).
W domu o powierzchni użytkowej 106,4 m2 może komfortowo żyć czteroosobowa rodzina. Projekt można zrealizować na niedużej działce – o minimalnej powierzchni 536,25 m2.
Projekt: Powściągliwy – wariant I (podpiwniczony) – Murator M200; autor: architekt Witold Korus
Plany domu Powściągliwy
Piwnica, powierzchnia użytkowa 73,6 m2, netto 104,3 m2
fot. Agnieszka i Marek Sterniccy
Murator 9/2025
ARTYKUŁ JEST CZĘŚCIĄ PORADNIKA
"Przed wyborem projektu – porównaj różne rozwiązania"- Przed wyborem projektu. Domy z przestronną strefą dzienną
- Powrót do tradycji. Przed wyborem projektu.
- Przed wyborem projektu. Domy z miejscem do pracy zdalnej
- Domy na małe działki
- Przed wyborem projektu. Domy o prostej bryle
