Dostosowanie bryły domu do kształtu działki to podstawowa zasada projektowa. Zobaczmy, jakie są jej zalecenia i konsekwencje, gdy parcela ma szeroki front.
Możliwość wybudowania na takiej działce domu z reprezentacyjną, szeroką elewacją frontową to tylko jeden, wcale nie najważniejszy argument przemawiający za wyborem projektu domu o wydłużonej bryle. Oczywiście jest on istotny, ale głównie dla szczęśliwych posiadaczy rozległych parceli. Dla tych, których działki są stosunkowo nieduże, ważniejsze będą inne argumenty.
W takich przypadkach kluczowe okaże się to, w jaki sposób bryła domu podzieli parcelę na część frontową i prywatną oraz jakie będzie funkcjonalne rozlokowanie pomieszczeń od frontu i z tyłu domu. Nabiera to szczególnego znaczenia przy działkach szerokich i płytkich, bo na takich trudniej o wydzielenie intymnej strefy ogrodu. W takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem wydaje się maksymalne wydłużenie bryły domu – tak, by zasłoniła tylną część ogrodu i stworzyła miejsce na zaciszny taras. Aby osiągnąć taki efekt, niekiedy warto rozważyć możliwość maksymalnego dosunięcia bocznych elewacji do granic parceli, nawet rezygnując z okna. Wiele zależy od sąsiedztwa działki, jej usytuowania względem stron świata i preferencji inwestorów. Przykładowo, jeśli bardzo ważne jest dla nich maksymalne doświetlenie, taras może być usytuowany od południowego frontu. Długi front domu będzie w takim przypadku dużym plusem, bo pozwoli na odsunięcie strefy tarasowej od wjazdu do garażu i wejścia do domu.
Różne możliwości funkcjonalne doskonale pokazują wybrane projekty. A ich odmienne estetyki to dowód na to, że szeroki front jest stylistycznie uniwersalny.
1. Na niewielką i płytką działkę
Trudno z niej wykroić część ogrodową, która byłaby atrakcyjna i gwarantowała prywatność domownikom. Na szczęście tym razem pomocny będzie długi aż na 23 m front tego niedużego domu (117,6 m2 powierzchni użytkowej). Jego bryła radykalnie podzieli jej powierzchnię na frontową i prywatną. Efektem ubocznym rozwiązania projektowego służącego optymalnemu wykorzystaniu działki jest to, że wydłużona bryła sprawia wrażenie, że dom wygląda na znacznie większy niż jest w rzeczywistości. W tym projekcie wewnętrzny podział przestrzeni domu jest konsekwencją głównego zamysłu architektonicznego – strefa dzienna została wydłużona analogicznie do bryły domu. Salon, jadalnię i kuchnię, płynnie łączące się ze sobą, rozlokowano wzdłuż tylnej ściany domu.
Strefę dzienną optycznie powiększa duże przeszklenie tarasowe, a funkcjonalnie sam taras. Dodatkowo jej przestrzeń zwielokrotnia otwarcie części wypoczynkowej po połacie dachu i naturalne światło padające z góry, przez okno dachowe. W tym niedużym domu oprócz strefy dziennej wydzielono trzy pokoje – sypialnię gospodarzy ulokowano od strony ogrodu, z wyjściem na taras. Dwa pozostałe pokoje usytuowano od frontu. Mimo takiej lokalizacji nie zrezygnowano z dużych, sięgających podłogi przeszkleń, a nawet przeszklonego narożnika w pomieszczeniu blisko wejścia, które może pełnić funkcję gabinetu. Te duże frontowe przeszklenia i drzwi wejściowe z naświetlem decydują o atrakcyjności frontowej elewacji, a także o jej reprezentacyjnym charakterze. Projekt: Dom na szerokiej – Murator MG0563; autor: MGProjekt
2. Z poszerzonym frontem
Rozłożystą parterową bryłę domu z dachem płaskim dodatkowo poszerza taras ujęty w białą betonową ramę, która jest kompozycyjną kontynuacją gzymsu zamykającego od góry ściany domu. Przez to wydłużenie i tak długiej – mającej ponad 27 m bryły, sprawia, że prezentuje się ona jeszcze okazalej. Projekt z głównym, największym tarasem przy bocznej elewacji i jej dużym przeszkleniem sprawdzi się, gdy sąsiedztwo z boku jest atrakcyjniejsze niż to z tyłu domu.
Rozrzeźbienie bryły nie tylko urozmaica architekturę, pozwala także na wyraźny podział przestrzeni domowej na strefy i oddzielenie tych, które różnią się funkcjonalnie. Strefy dzienna (blisko 49 m2) i nocna (z trzema sypialniami po około 17 m2 każda) zajmują oddalone od siebie dwa skrzydła domu. Rozdzielają je łazienki i gabinet, a separuje i jednocześnie łączy taras między dwoma skrzydłami (zależnie od aktualnych potrzeb). Na uwagę zasługuje rozbudowane zaplecze gospodarcze domu: spiżarnia (przy kuchni), pralnia (w pobliżu strefy nocnej), dwa pomieszczenia gospodarcze (przy dużym garażu) oraz duża garderoba przy wiatrołapie. Ten projekt to dobra propozycja dla pracujących w domu. Dwa pokoje (13,4 m2 i 21,2 m2) zostały usytuowane poza strefą nocną, w pobliżu wejścia i WC. Idealna lokalizacja dla gabinetów. Projekt domu Ka150 – Murator Ka150; autor: Projektyka
3. Tarasowy
Projekt stawia wysokie wymagania przed parcelą, na której ma być zrealizowany. Powód? Tarasy są usytuowane aż z trzech stron domu. Działka powinna więc być albo bardzo duża, albo mieć doskonałe trójstronne sąsiedztwo. Oczywiście najlepiej, gdy zostaną spełnione oba te warunki.
Oszczędna, skromna forma bryły kontrastuje z długością frontowej elewacji. To ponad 35 m – najwięcej spośród prezentowanych w tym artykule domów. Kontrastuje też z wnętrzem domu. Po przekroczeniu progu domowa przestrzeń zaskakuje. Za przedsionkiem (9 m2) jest okazała otwarta strefa dzienna – ma aż 82,7 m2 powierzchni. Przestrzenne doznania potęguje to, że doskonale doświetlają ją dwa duże przeszklenia i łączą z tarasem, który ma 44,8 m2. W domu są trzy wygodne sypialnie (od 15 do 20,4 m2), gabinet (11,8 m2), dwie łazienki (6,0 i 12,7 m2), dwie wspólne dla domowników garderoby, pralnia, spiżarnia. Funkcje pomocnicze (na przykład schowka) może przejąć także bardzo duży garaż (48,7 m2) i dostępna z niego kotłownia (6,1 m2). Projekt: HomeKONCEPT-90 – HK-90; autor: HomeKONCEPT
4. Z narożnym tarasem od frontu
Propozycja na działkę z wjazdem od południa, dla inwestorów, którym zależy na słonecznej lokalizacji tarasu. Południowo-zachodnia zapewni najdłuższe nasłonecznienie. Jednocześnie wysunięty okap i tarasowy podcień będą dozować je w różnych porach roku. Latem, gdy słońce jest wysoko, ograniczą dostęp słonecznych promieni. Z kolei zimą, gdy jest deficyt naturalnego światła, promienie będą docierać w głąb domu. Dzięki temu zimą dom zostanie w naturalny sposób dogrzany, a latem nie dojdzie do przegrzania wnętrza i tarasu.
Długi front domu (22,75 m) pozwala na oddalenie strefy tarasowej od garażu i wejścia. Dodatkowe przesunięcie garażu w głąb działki sprawia, że obie strefy zostały maksymalnie od siebie odsunięte – są zlokalizowane w dwóch przeciwległych narożnikach bryły. Równie racjonalny jest podział domowej przestrzeni. Strefa dzienna (49,1 m2) została umieszczona przy frontowej elewacji, nocna (z trzema sypialniami po 9,9 m2 i master bedroom – 21,2 m2) – przy tylnej. Granicę między nimi wyraźnie wyznacza ściana kominkowa. Warto zwrócić uwagę na usytuowanie wspólnej łazienki (5,2 m2) dostępnej z korytarza – została zlokalizowana tuż przy granicy strefy dziennej i nocnej. Jest to komfortowe zarówno dla domowników, jak i gości. W niedużym domu zadbano o ekonomiczne wykorzystanie powierzchni. Świadczy o tym choćby zastępowanie garderób szafami, które wymagają mniej powierzchni. W domu jest tylko jedna mała garderoba (2,3 m2) w master bedroom gospodarzy. Funkcję głównej, dużej garderoby przejął hol w strefie nocnej z długą na całą ścianę szafą vis-à--vis sypialni. Praktycznie w domu nie ma powierzchni przeznaczonej jedynie na komunikację. Nawet przedsionek z głęboką szafą wnękową przy wejściu z garażu może pełnić funkcję schowka. Dzięki temu powierzchnia użytkowa 132,2 m2 wystarczyła na stworzenie komfortu dla licznej, pięcioosobowej rodziny i przestronnej reprezentacyjnej strefy dziennej. Projekt: Madera II – GL1355; autorzy: architekci Piotr Godlewski, Krzysztof Lelek/Atrium
5. Z poddaszem i antresolą
Ten dom sprawdzi się nawet na niewielkiej działce. Można go wybudować na takiej, która ma zaledwie 520 m2. Niedostatek ogrodowej przestrzeni zrekompensuje w pewnym stopniu duży taras przy poddaszu, który ma blisko 40 m2. W efekcie dwa tarasy okalają bryłę aż z trzech stron. Narożny przy paterze (aż 71 m2) jest osłonięty z dwóch stron: od frontu domu przez wysuniętą ścianę osłonową, a z boku przez bryłę garażu. Wszystko to służy zapewnieniu intymności w małym ogrodzie.
Przestrzeń domu została klasycznie podzielona na strefę dzienną (54,4 m2) na parterze i nocną na poddaszu – z trzema sypialniami od 9,2 do 10,4 m2 oraz łazienką 5,0 m2 (powierzchnie użytkowe). Projekt odpowiada na potrzeby naszych czasów – w domu jest pokój pracy (12,2 m2). Usytuowany na parterze, blisko wejścia oraz łazienki, może z powodzeniem stać się gabinetem usługowym. To kolejny projekt, w którym powierzchnia użytkowa wyrażana w metrach kwadratowych (144,7 m2) niewiele mówi o przestronności domu. Tym razem przesądza o niej pustka nad salonem i jadalnią, która przechodzi w antresolę na poddaszu. Tak optycznie rozciągnięte zostały dwie kondygnacje. Projekt: Dom z klimatem – wariant II (z wentylacją mechaniczną i rekuperacją) – A102aG2; autorka: architekt Katarzyna Słupeczańska
PLANY DOMU
6. Rozrzeźbiony i elastyczny
Dom dla tych, którzy cenią nawiązania do klasycznej architektury. Szeroki front, wejściowy ryzalit, wielopołaciowy dach i rozrzeźbienie bryły sprawiają, że prezentuje się jak rezydencja, a nie budynek o powierzchni użytkowej 231,9 m2. Rozrzeźbienie bryły służy także prywatności domowych stref różniących się funkcjami. Najlepiej widać to na planie parteru, gdzie wysunięcie fragmentu bryły ze strefą dzienną sprawia, że jej tarasowe przeszklenie nie graniczy z oknem gabinetu ani wejściem technicznym przy kotłowni.
Tradycyjnej formie bryły towarzyszy odwołujący się do tradycji i nieczęsto dziś spotykany podział wewnętrznej przestrzeni. Salon (36,3 m2) nie jest nowocześnie połączony z kuchnią (15,4 m2), oddziela je korytarz. Konsekwencją jest zaprojektowanie dwóch jadalnianych stołów – większego, gościnnego w salonie i mniejszego w kuchni. Ważną funkcję pełni też przykuchenna dość duża spiżarnia (4,9 m2). Rozbudowana strefa nocna (108,3 m2) została usytuowana na poddaszu. Są tu cztery sypialnie mające od 9,7 do 15,4 m2 powierzchni użytkowej. Przy czym ta o najmniejszej ma największą powierzchnię podłogi – 20,3 m2. Są tu też dwie duże, dostępne z korytarza łazienki o powierzchniach użytkowych i netto 7,5/18,2 m2 oraz 8,6/13,2 m2. Uwaga! Wnętrze domu można dostosować do indywidualnych potrzeb, wydzielając na parterze po prawej stronie planu minimieszkanie z oddzielnym wejściem, w którym będą nieduże kuchnia, łazienka i sypialna. Projekt: Niezbędny (z wentylacją mechaniczną i rekuperacją) – Murator EC342; autorki: architekci Ludwika Juchniewicz-Lipińska i Małgorzata Stanejko
PLANY DOMU