Nieduże, komfortowe
Domy do 100 m2
Są bardziej funkcjonalne i z reguły tańsze od mieszkań o podobnej powierzchni. Projekty z Kolekcji Muratora pokazują, że mogą być przeznaczone zarówno dla małych, jak i licznych rodzin. Poza tym bywają nie tylko wygodne, lecz także atrakcyjne wizualnie.
Wybrane przez nas przykłady projektów domów o powierzchni użytkowej od blisko 80 do 100 m2 pokazują, że nieduża domowa przestrzeń może zadowolić zarówno trzy-, jak i pięcioosobową rodzinę. Ilustrują różne sposoby funkcjonalnego dzielenia planu niedużego domu. Takie, które pozwalają racjonalnie wykorzystać każdy metr kwadratowy. Służy temu wielofunkcyjność pomieszczeń, na przykład ograniczenie do minimum powierzchni przeznaczonej wyłącznie na komunikację – choćby przez wpisanie jej w strefę dzienną.
W przypadku niewielkich domów cenne są rozwiązania optycznie powiększające wnętrza. W prezentowanych projektach znajdziemy przykłady trików dających wrażenie bardziej przestronnych wnętrz, a także większej bryły budynku. To one często przesądzają o tym, jak dom jest odbierany. Za najskuteczniejsze powszechnie uznawane są duże przeszklenia, ale również te mniejsze, właściwie usytuowane potrafią spektakularnie wpłynąć na rozciąganie domowego wnętrza. Na przykład nawet nieduże okno przy trakcie komunikacyjnym czy w miejscu, w którym najczęściej przebywają domownicy, będzie ich wzrok wielokrotnie wyprowadzało na zewnątrz, zacierając granice między pomieszczeniem a ogrodem. Prezentowane projekty różnią się nie tylko funkcjonalnie, lecz także architektonicznie. Te przykłady przekonują, że interesujące mogą być nieduże nowoczesne stodoły, domy parterowe, piętrowe, a nawet, że możliwy jest projekt rezydencji mającej niespełna 100 m2. Przedstawiamy ekonomiczne projekty na miarę różnych gustów i potrzeb.
1. Parterowa „stodoła”
Najmniejszy z prezentowanych przez nas domów ma 81,9 m2 powierzchni użytkowej. Jednokondygnacyjny plan pozwolił na ograniczenie powierzchni przeznaczonej wyłącznie na komunikację. Nie ma tu schodów, a wszystkie korytarze pełnią dodatkową funkcje garderób lub schowków. Racjonalny podział przestrzeni widać też w odizolowaniu strefy dziennej od nocnej, co przy niedużym domu na planie prostokąta nie jest łatwe. Obie strefy oddziela z jednej strony masywna ściana konstrukcyjna, a z drugiej długi korytarz. W strefie nocnej są dwie sypialnie mniejsza (11,4 m2) i większa z prywatną garderobą (15,7 m2). Aby zapewnić prywatność w obu pomieszczeniach, na granicy między nimi zaprojektowano garderobę i duże szafy. Takie rozwiązanie zdecydowanie poprawi akustykę.
Przy sypialniach usytuowano łazienkę (3,6 m2) dostępną z korytarza, obok WC (1,5 m2) przylegające do strefy dziennej. Pralnia (z kotłownią) jest zlokalizowana praktycznie – w pobliżu strefy nocnej.
Wspólną rodzinną przestrzeń – salon połączony z kuchnią i jadalnią (w sumie 31,7 m2) – otwarto po połacie i zaprojektowano na planie długiego na 7,6 m prostokąta. Oba rozwiązania projektowe służą optycznemu powiększeniu wnętrza. Podobnie przeszklenia w strefie dziennej – jedno duże, szerokie przy stole i części kuchennej oraz drugie węższe vis-à-vis obok salonowej kanapy.
O powiększeniu domowej przestrzeni przesądza biegnąca przez całą długość bryły, mająca 12,4 m, oś widokowa zakończona na krańcach przeszkleniami. Za jej sprawą dom jest odbierany jako znacznie większy niż wskazywałyby na to metry kwadratowe. Co ważne, takie wrażenie pojawia się już po przekroczeniu progu.
Nowoczesna bryła domu – nieduża, ale urokliwa, to kolejna wariacja na temat tradycyjnej, archetypicznej stodoły. Jak przystało na projekt idący z duchem czasu, jej kształt został uproszczony – dach pozbawiony okapów, a orynnowanie ukryte. Na pierwszy plan bardzo oszczędnej architektonicznej kompozycji wybijają się przeszklenia i podkreślające je pasy z ręcznie formowanych płytek ceramicznych w stonowanych jasnoszarych barwach, nawiązujących do szarego blaszanego dachu z pasami tworzonymi przez rąbki stojące. Uwaga, projekt dopuszcza zamienienie elewacyjnych płytek ceramicznych na drewno.
Projekt: Radosny 1 – DW085; autorzy projektu: architekci Krzysztof Borowski, Piotr Rynkiewicz
Plan domu
Parter, powierzchnia użytkowa 81,9 m2, netto 86,2 m2
rys. Marek Sternicki
2. Z poddaszem użytkowym
W tym domu może żyć nawet liczna, pięcioosobowa rodzina. Powierzchnia użytkowa tym razem została podzielona między dwie kondygnacje, parter i poddasze. Taki podział zminimalizował powierzchnię zabudowy – do 68,2 m2 i sprawił, że dom można wybudować na małej działce, nawet mającej niespełna 274 m2.
Wysoka na 8,34 m bryła została zaprojektowana na planie zbliżonym do kwadratu (8,2 x 8,4 m). Ścianka kolankowa o wysokości 1 m oraz dach o dużym kącie nachylenia połaci (42o) sprawiły, że z przestrzeni poddasza można było wydzielić aż trzy sypialnie o powierzchni użytkowej 6,7-11,0 m2/netto 8,6-14,2 m2 oraz dużą łazienkę (6,5/9,5 m2), w której przewidziano wnękę na pralkę.
Na poddaszowy korytarz i schody przeznaczono zaledwie 2,9 i 3,8 m2. O komforcie decydują przemyślany podział poddasza i dwie ściany szczytowe domu. Dzięki temu w każdym pokoju jest tylko jedna połać ograniczająca przestrzeń; to stosunkowo niewielkie utrudnienie przy aranżacji nawet niedużych pomieszczeń.
Oprócz trzech sypialń na poddaszu jest jeszcze jedna na parterze (8,7 m2), usytuowana w pobliżu łazienki (2,9/3,6 m2).
Ponad połowę planu parteru zajmuje strefa dzienna – pokój (16,9 m2) połączony z kuchnią (11,1 m2) z miejscem na stół, przy którym może usiąść pięć osób. Naturalnym przedłużeniem strefy dziennej jest taras (17,6 m2), który łączy się z częścią wypoczynkową strefy dziennej przez duże okno tarasowe.
Tuż przy wejściu do domu jest mała kotłownia. Mimo niewielkiej powierzchni (3,3 m2) z pewnością zdoła pełnić funkcje pomocnicze.
Na parterze, podobnie jak na poddaszu, zminimalizowano powierzchnię przeznaczoną na samą komunikację – korytarz ma zaledwie 3,5 m2, a przedsionek 2,6 m2.
Rozciąganiu domowej przestrzeni służy oś widokowa biegnąca przez całą strefę dzienną, od kuchennego okna do przeszklenia prowadzącego na taras.
Autorzy projektu poprawili proporcje wysokiej bryły o stosunkowo niedużej podstawie przez różnicowanie elewacyjnych materiałów i barw. Ich zasadnicza biała barwa jest przecinana grafitowymi poziomymi pasami. Oprócz zestawienia dwóch barw tynku całość dynamizują pionowe pasy z płytek ceramicznych. Taka kompozycja sprawia, że bryła wydaje się niższa. Jej optycznemu obniżeniu służy także pergola przy tarasie, a nawet konstrukcja wejściowego zadaszenia.
Projekt: Dom na rozstaju – wariant II – Murator C214b; autorzy projektu: architekt Witold Dominik, technik architekt Tomasz Waligórski
Plany domu
Parter, powierzchnia użytkowa 45,7 m2, netto 49,7 m2
rys. Marek Sternicki
3. Z wysoką ścianką kolankową
Ten dom ma niemal taką samą powierzchnię netto jak poprzedni – większą zaledwie o 0,9 m2, ale powierzchnię użytkową aż o 9,2 m2. Wprawdzie nie jest ona pomniejszona o nieużytkową kotłownię, bo piec zlokalizowano w łazience na parterze, ale nawet uwzględniając tę funkcjonalną odmienność obu projektów, i tak porównywalna powierzchnia obu domów różni się o blisko 6 m2. W przypadku małych domów to odczuwalna różnica. Takie powiększenie projekt Przebojowy A3N zawdzięcza bardzo wysokiej ściance kolankowej, mającej aż 149 cm (wyższej o 49 cm niż w poprzednim projekcie). Poza tym poddasze ma aż 2,82 m wysokości. Dzięki temu sprawia wrażenie przestronnego. Wpływa na to także rozłożysta forma schodów i długi korytarz (6,5 m2). Na poddaszu są trzy sypialnie (8,7-10,5/10,0-11,6 m2), największa z prywatną garderobą (1,8/2,6 m2). Jest tu duża łazienka z oknem (6,1/7,9 m2), w której przewidziano miejsce, między innymi na wannę, natrysk i pralkę. Takie bogate łazienkowe wyposażenie umożliwiła wysoka ścianka kolankowa, która zdecydowanie ułatwi racjonalną aranżację wszystkich poddaszowych wnętrz.
Parter podzielono na dwie części – dzienną, zajmującą ponad połowę jego powierzchni użytkowej (25,8 m2), oraz bardziej prywatną z sypialnią (12,4 m2), w której jest miejsce na duże dwuosobowe łóżko, szafę, toaletkę i wyjście na mały taras oddalony od tarasu przy strefie dziennej. Do sypialni przylega łazienka (5,6 m2) pełniąca funkcję pralni i kotłowni. W korytarzu (3,4 m2) łączącym wszystkie pomieszczenia parteru wygospodarowano miejsce na niedużą spiżarnię (0,7/1,4 m2).
Stworzenie komfortowego domu dla licznej (nawet pięcioosobowej) rodziny, który ma niewielką powierzchnię zabudowy i który można wznieść na bardzo małej działce (niespełna 272 m2) ma architektoniczne konsekwencje. Dom o szerokości 6,58 m, długości 10,58 i wysokości w kalenicy 7,8 m ma proporcje, które wymagają optycznej korekty – obniżenia. Służy temu zaznaczenie różnymi kolorami i materiałami podziału bryły na dwie kondygnacje. Ważny dla optycznego jej obniżenia jest również nowoczesny dach, który szerokim pasem materiału wykańczającego połacie schodzi na elewacje. W ten sposób dach zostaje powiększony, a elewacje zdają się mieć mniejszą wysokość.
Zobacz inne wersje projektu Przebojowy – z poddaszami użytkowymi i przeznaczonymi do indywidualnej adaptacji, mające nowoczesne albo nawiązujące do tradycji bryły.
Projekt: Przebojowy A3N – Murator A111aN+AR3; autorka projektu: architekt Katarzyna Słupeczańska
Plany domu
Parter, powierzchnia użytkowa 50,9 m2, netto 61,6 m2
rys. Marek Sternicki
4. Piętrowy, okapowy
Kolejny projekt domu o wysokiej bryle (8,66 m) i małym obrysie (8,5 x 8,5 m), który można wybudować na niedużej działce (blisko 272 m2). Tym razem to dom piętrowy, w którym połacie nie utrudniają aranżacji pomieszczeń. Na piętrze są trzy sypialnie (10,2, 10,6 i 14,1 m2), z których najmniejszą dodatkowo funkcjonalnie powiększa garderoba (2,6 m2). We wszystkich pokojach zaproponowano w projekcie miejsca na łóżko, biurko i szafę. Jednak w przypadku tego projektu zmiana aranżacji na indywidualną będzie łatwa dzięki wszystkim pionowym ścianom oraz wydłużonemu kształtowi pokoi. Na piętrze jest też duża łazienka (8,1 m2) z narożnym oknem, przy którym umieszczono wannę. Zaplanowano tu także miejsce na natrysk, dwie umywalki, WC i bidet.
Na parterze podobnie jak w poprzednich projektach jest dodatkowa sypialnia (10 m2), a przy niej łazienka – bardzo mała (1,9 m2), ale funkcjonalna – mieszcząca natrysk WC i umywalkę. Aby zapewnić więcej prywatności w tej ministrefie nocnej, wystarczy zamontować drzwi przy minikorytarzu (0,9 m2) prowadzącym do strefy dziennej. Ten korytarzyk to jedyna przestrzeń, która na parterze pełni funkcję wyłącznie komunikacyjną. Nawet w małym przedsionku (2/3,1 m2) pod biegiem schodów można wygospodarować miejsce na szafę.
W strefie dziennej pokój (25,1/24,3 m2) łączy się z kuchnią (6 m2) i bardzo dużym tarasem (35,1 m2). Otwartą strefę dzienną powiększają duże i mniejsze, rozmieszczone w przemyślany sposób okna. Najważniejszą rolę odgrywa pod tym względem okno tarasowe, ale w rozciąganiu wnętrza znaczący udział ma także narożne. Ważne jest nawet najmniejsze z okien, wyprowadzające wzrok na zewnątrz podczas przemieszczania się traktem komunikacyjnym (wcielonym w strefę dzienną) z kuchni do jadalni i części wypoczynkowej.
W tym niewielkim domu zaprojektowano dość dużą kotłownię (5,4 m2), dostępną z wiatrołapu. Z pewnością poza podstawową funkcją stanie się także wygodną przestrzenią magazynową.
Tak jak w poprzednich projektach zastosowano tu rozwiązania poprawiające proporcje niedużej, wysokiej bryły. Jednak tym razem oprócz rozłożenia materiałów elewacyjnych (tynku i desek) obniżającego optycznie dom autor projektu zdecydował się na bardziej spektakularne rozwiązanie. Choćby ulokowanie dwóch narożnych okien na frontowej elewacji – przy parterze i piętrze. Jeszcze bardziej zdecydowanym zabiegiem korygującym wysokość bryły jest wysunięcie okapów dachu i narożnego zadaszenia tarasu – na blisko 90 cm. Wykończenie ich podbitek takim samym tynkiem jak elewacji sprawia, że kompozycyjnie stają się integralną częścią zasadniczej bryły – w oczywisty sposób są jej poszerzeniem.
Projekt: Melodyjny – Murator C364; autor projektu: architekt Przemysław Biryło
Plany domu
Parter, powierzchnia użytkowa 45,1 m2, netto 52,4 m2
rys. Marek Sternicki
5. Parterowa rezydencja
Ta bardzo nietypowa rezydencja ma niespełna 100 m2 powierzchni użytkowej. Taka wielkość nie nasuwa skojarzeń z reprezentacyjna willa, a jednak ten projekt udowadnia, że niewielki dom może sprawiaż wrażenie dużego i luksusowego. Nawiązująca do modernizmu architektura została w przemyślany sposób powiększona zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz.
Na zewnątrz zasadnicza bryła domu jest poszerzona przez dwie duże ramy okalające tarasy – frontowy i ogrodowy. Ich wykończenie białym tynkiem – takie samo jak dominujace na elewacjach części mieszkalnej bryły – potęguje efekt powiększenia.
W ramy ujęto aż kilkadziesiąt metrów kwadratowych tarasów, które sprawiają wrażenie włączonych w kubature bryły. Ramy poszerzające front i bok domu kreślą obrys bryły (15,9 x 16,8 m), czyli blisko 267 m2. I takie właśnie wrażenie sprawia ten dom, mający w rzeczywistości powierzchnie netto 127,5 m2 (użytkowa 99,7 m2 plus garaż 18,4 m2).
O pełnej realizacji zamysłu projektowego nie można byłoby mówić, gdyby autorka projektu nie powiększyła optycznie również wnętrz.
Przestrzeń domowa zostaje skutecznie rozciągnięta przez osie widokowe pokrywające się z traktami komunikacyjnymi.
Pierwsza, po przekroczeniu progu, biegnie z przedsionka przez strefę dzienną i zamyka się, a właściwe otwiera na ogród dużym przeszkleniem. Po wyjściu z przedsionka pojawia się kolejna – biegnąca do szklanego narożnika. W ten sposób znowu ogród powiększa strefę dzienną. Domowa przestrzeń rozciąga optycznie także likwidowanie granic między jej róznymi funkcjonalnie strefami. I tak pokój dzienny (30,6 m2) powiększają hol (5,4 m2) i kuchnia (7,4 m2).
Od strefy dziennej strefę prywatną oddzielają długi korytarz i ściana salonu. Została tak przedłużona, że powstało jedynie wąskie przejście między reprezentacyjną i prywatną częścią domu. By ich rozdzielenie stało się jeszcze bardziej radykalne, wystarcza dodatkowe drzwi w korytarzu.
W strefie nocnej są trzy sypialnie (11,1-13,9 m2) i dostępna z korytarza łazienka (4,8 m2). Przy samej granicy z dzienną usytuowano WC (2,4 m2). W domu może wygodnie żyć czteroosobowa rodzina.
W tym niedużym domu ważne są pomieszczenia pomocnicze. To one tworzą niezbędne dla reprezentacyjności domowej przestrzeni zaplecze gospodarcze. Ważną rolę odgrywa duża kotłownia (9,4 m2) z wyjściem do ogrodu, która może pełnic funkcję spiżarni czy pralni i schowka na sprzęt ogrodowy. Oczywiście, przypisując jej kilka odmiennych zadań, należy podzielić pomieszczenie na mniejsze strefy częściowo lub całkowicie oddzielone.
Warto zwrócic uwagę na usytuowanie małej garderoby (2,9 m2) vis-à-vis drzwi wejślciowych i przy przejściu z garażu do części mieszkalnej domu. Dzięki takiej lokalizacji staje sie ona pomieszczeniem wręcz strategicznym – domownicy ukryją w niej to, co mogłoby kłócić się z elegancją minirezydencji.
Projekt: Bajeczny widok – wariant VI – Murator M183f; autorka: architekt Katarzyna Słupeczańska
Plan domu
Parter, powierzchnia użytkowa 99,7 m2, netto 127,5 m2
rys. Marek Sternicki
6. Z poddaszem do adaptacji
Ten dom może zmieniać się wraz z potrzebami domowników. Takie możliwości daje mu przestrzeń poddasza przeznaczona na indywidualną adaptację – 50,2 m2. Jednak zanim inwestorzy zdecydują się na powiększanie domowej przestrzeni, mają do dyspozycji 97,3 m2 powierzchni użytkowej parteru. Dolna kondygnacja może zaspokoić potrzeby czteroosobowej rodziny. Są tu trzy sypialnie (10,7, 12,5, 15,6 m2), łazienka (5,6 m2) z wejściem z korytarza (4,7 m2). Wymienione pomieszczenia to strefa nocna domu. Aby zagwarantować w niej wiekszą prywatność, można – analogicznie jak w poprzednim projekcie – zamontować drzwi na granicy ze strefą dzienną.
Wspólna domowa strefa jest przestronna – ma w sumie 41,4 m2 (pokój 31,7 m2) i kuchnię (9,7 m2). Ważnym pomieszczeniem przy otwartej strefie dziennej jest bardzo mała spiżarnia (1,1 m2), która ułatwi walkę z kuchennym rozgardiaszem.
Przestronność strefy dziennej tworzą nie tylko metry kwadratowe, lecz także jej przeszklenia – duże przy jadalnianym stole i mniejsze w części wypoczynkowej salonu. Pierwsze oprócz gwarantowania ogrodowych widoków jest szerokim przejściem na taras (24 m2) przylegający do jadalni i salonu.
Funkcje gospodarcze poza maleńką spiżarnia na dolnej kondygnacji pełni również kotłownia (6,6 m2) z wyjściem do ogrodu i przejściem do garażu (19 m2), a dalej do przedsionka (5,9 m2) części mieszkalnej domu.
Podobnie jak w poprzednim projekcie może ona stać się schowkiem lub pralnią. Tym razem jednak, myśląc o przypisaniu jej tej drugiej funkcji, można rozważyć jej połączenie z łazienką. Warto sprawdzic również inne warianty projektu Od serca, przykładowo te niemające garażu, różniące się liczbą pokoi czy powierzchnią użytkową.
Projekt: Od serca – wariant VII – Murator M242g; autorka projektu: Ewa Dziewiątkowska
Plany domu
Parter, powierzchnia użytkowa 97,3 m2, netto 122,9 m2
rys. Marek Sternicki
