Domy na wąskie działki
Wąska parcela to wyzwanie projektowe, ale przemyślane rozwiązania pozwalają wybudować ładny, funkcjonalny dom nawet na takiej, która ma zaledwie 14 albo 16 m szerokości. Świadczą o tym wybrane przez nas projekty.
1. Parterowy, wydłużony
Ten projekt parterowego domu na planie zbliżonym do kształtu wydłużonego prostokąta jest ilustracją jednego z podstawowych rozwiązań, które są odpowiedzią na wyzwania stawiane przez wąskie działki.
Bryła została wydłużona aż na 26,2 m, by przy szerokości 8,9 m i możliwościach, jakie daje jedna kondygnacja, można było stworzyć komfortową przestrzeń dla czteroosobowej rodziny.
Projekt można zrealizować na działce mającej zaledwie 15,9 m szerokości. Na szczególną uwagę zasługuje jedna z bocznych elewacji, której wysunięte fragmenty są pozbawione okien, dzięki czemu mogą być przybliżone do granicy działki, natomiast wcięcie bryły pozwoliło na przeszklenie części elewacji. W ten sposób autor projektu, respektując ograniczenia, nie rezygnuje z doświetlenia wnętrza z różnych stron. Wspomniane przeszklenie pełni ważną rolę w kształtowaniu domowej przestrzeni. Usytuowane vis-à-vis niemal całej szklanej ściany, pokazuje inną perspektywę i spektakularnie – na przestrzał – otwiera przestrzeń strefy dziennej. Przez to zdaje się ona nie mieć granic – jest postrzegana jako znacznie większa, niż wskazywałaby na to jej powierzchnia. A i ta jest imponująca, bo strefa dzienna ma w sumie około 53 m2. To salon (27,8 m2) częściowo połączony z kuchnią (10,0 m2) i niemal całkowicie z korytarzem. Jego część przylegająca do salonu i jadalni ma blisko 15 m2 i została wcielona do strefy dziennej. Korytarz biegnie niemal przez całą długość bryły (ma w sumie 20,1 m2) – od strefy wejścia do nocnej ulokowanej na przeciwległym krańcu bryły, po drodze stając się integralną częścią wspólnej strefy domowników.
Wydłużony kształt bryły pozwolił na wydzielenie w domu różniących się funkcjami stref. Opisana wspólna strefa dzienna została ulokowana w centrum planu, od frontu znajduje się gospodarcza, a od ogrodu – nocna, którą można dodatkowo odizolować, montując drzwi w korytarzu na granicy z salonem.
W strefie nocnej są trzy sypialnie (11,5-13,9 m2), z których największą dodatkowo funkcjonalnie powiększa garderoba (6,9 m2). Są też dostępne z korytarza dwie łazienki (4,1 i 6,1 m2) oraz kotłownia z pralnią (3,8 m2).
W strefie gospodarczej/pomocniczej znajdują się duży, dwustanowiskowy garaż (34,0 m2), połączone z nim pomieszczenie gospodarcze (3,3 m2) z wyjściem do ogrodu oraz spiżarnia (2,4 m2).
Ważną funkcję w tym domu odgrywają także przedsionek (5,1 m2) z przejściem do garażu, połączony z wygodną garderobą (3,8 m2), oraz częściowo zadaszony taras (36,8 m2), który został tak zaprojektowany, by stanowił naturalne przedłużenie kuchni, jadalni, salonu oraz trzech sypialń.
Interesujący, komfortowy projekt wnętrza domu ma równie interesującą oprawę. Bryła domu to oryginalna wariacja na temat współczesnej mieszkalnej stodoły. To, co ją wyróżnia, to nakreślone z rozmachem wcięcia bryły wejściowe i boczne oraz zamaszysta przytarasowa rama wystająca poza lico elewacji. Architektoniczna forma jest na tyle oryginalna i dynamiczna, że architekt zrezygnował z ozdobników, materiały wykańczające bryłę są niezwykle powściągliwe. Dachówka ceramiczna ma jasnoszary kolor, zbliżony do białych otynkowanych elewacji. Podkreślono jedynie zróżnicowaną przestrzenność architektury przez wykończenie wnęk ciemnoszarym tynkiem i ramy tarasowej okładziną drewnopodobną.
Projekt: Innowacyjny (z wentylacją mechaniczną i rekuperacją) – Murator EC384; autor projektu: architekt Grzegorz Kaliciak
Plany domu Innowacyjny
Parter, powierzchnia użytkowa 130,3 m2, netto 164,3 m2
fot. Agnieszka i Marek Sterniccy
2. Wąski, przestronny
Projekt domu na bardzo wąską działkę – mającą zaledwie 14 m szerokości – przekonuje, że bardzo trudna parcela nie przekreśla atrakcyjności i funkcjonalności domu.
Mająca zaledwie 7 m szerokości bryła domu jest interesująca z zewnątrz i wewnątrz. Za dobre powierzchowne wrażenia odpowiada rozrzeźbienie jej frontu – podcień w strefie wejścia i taras przy górnej kondygnacji oraz zróżnicowanie i rozłożenie materiałów na wszystkich elewacjach. Fragmenty w białym tynku, płytkach klinkierowych i oblicówce drewnianej lub drewnopodobnej dynamizują i unowocześniają bryłę domu, jednocześnie poprawiając jej proporcje. Dzięki przeplatającym się pasom o różnych barwach i fakturach wysoki na 8,15 m dom wydaje się niższy. Oczywiście taka wysokość nie jest przypadkowa – ma kluczowe znaczenie funkcjonalne. Wysokość poddasza od 1,91 do 2,86 m zwiększyła wartość użytkową jego przestrzeni. Najlepiej ilustruje to niewielka różnica między powierzchnią netto a użytkową jego części mieszkalnej – zaledwie 3,7 m2 (niespełna 5%).
Wysokość bryły domu to jedno z najważniejszych rozwiązań, które pozwolą wpisać wygodny dom o powierzchni użytkowej 127,8 m2 dla pięcioosobowej rodziny nawet w bardzo małą działkę – mającą 344,4 m2. Innym jest rezygnacja z okien na jednej z bocznych elewacji, która umożliwiła na zbliżenie domu na 3 m do granicy działki. Kolejny zabieg kluczowy dla odbioru domowej przestrzeni to wydłużenie bryły. Pozornie plan domu w kształcie prostokąta o wymiarach 7 x 16,6 m może wydawać się niefortunny, a jednak przesądził o reprezentacyjnym charakterze domowej przestrzeni. Dał możliwość zaprojektowania długich osi widokowych będących jednocześnie traktami komunikacyjnymi. Główna, ciągnąca się od drzwi wejściowych do tarasowego przeszklenia, ma blisko 14 m i optycznie rozciąga wnętrze. Odbieraniu domu jako duży służy też przestronność otwartej strefy dziennej – salon z aneksem kuchennym zajmują prawie pół planu parteru. Dodatkowo ich powierzchnię (37,9 m2) powiększają tarasowe przeszklenia na dwóch sąsiednich ścianach – wyprowadzające wzrok na bardzo duży narożny taras (46,6 m2).
Program funkcjonalny parteru dopełniają: przedsionek (4,6 m2) z miejscem na szafę, WC (1,5 m2) i garderoba (1,8 m2 powierzchni użytkowej/netto 2,3 m2).
Ważnym pomieszczeniem pomocniczym na dolnej kondygnacji jest kotłownia (5,6 m2), z której można wyjść do ogrodu i przejść do jednostanowiskowego garażu (18,6 m2), a dalej do połączonego z nim wiatrołapu.
Na wysokim poddaszu są cztery wygodne pokoje (10,0/10,6-15,2/16,1 m2), duża wspólna łazienka (7,0/7,5 m2), w której jest miejsce na dwie umywalki, wannę, natrysk i pralkę. Do największego i najmniejszego pokoju poddasza przylega taras (18,2 m2). Wysokość ścianki kolankowej – aż 1,91 m – sprawia, że przestrzeń górnej kondygnacji bardziej przypomina piętro niż poddasze, a skośne połacie są jej klimatycznym dopełnieniem. Można by stwierdzić, że ten sposób powstała przestrzeń atrakcyjniejsza od standardowych przestrzeni piętra i poddasza.
Projekt Bez granic występuje jeszcze w wariancie z dachem z wykuszami i o nieco mniejszej powierzchni użytkowej.
Projekt domu: Bez granic – wariant I – Murator M233a; autorka projektu: architekt Katarzyna Słupeczańska
Plany domu Bez granic
Parter, powierzchnia użytkowa 55,3 m2, netto 80,4 m2
fot. Agnieszka i Marek Sterniccy3. Z wysokim poddaszem
Jego mała powierzchnia zabudowy – zaledwie 69,7 m2– pozwala na zredukowanie przedbudowlanych procedur. Realizacja takiego projektu nie wymaga pozwolenia na budowę.Istotne jest to, że jej minimalizowanie nie przekreśliło funkcjonalnych możliwości domu. Rekompensatą za niewielką podstawę bryły (o wymiarach 9,3 x 7,6 m) jest jej wysokość – 8,35 m. To ona pozwoliła na stworzenie domu, który można wybudować na wąskiej (15,6 m) i małej działce (269,88 m2), w którym może wygodnie żyć nawet sześcioosobowa rodzina. Na ekonomiczny podział domowej przestrzeni wpłynęła wysokość ścianki kolankowej – 1,39 m i duży kąt nachylenia dachu 42o. Dzięki nim przestrzeń użytkowa domu (96,4 m2) stanowi aż 90,8% jego powierzchni netto (106,2 m2).
Autorce projektu udało się zaprojektować dom o małej podstawie z bogatym programem funkcjonalnym. Na wysokim poddaszu (1,39-2,93 m) są cztery sypialnie: trzy większe (każda po 9,1/10,5 m2) i jedna mniejsza (8,1/9,2 m2) oraz dostępna z korytarza (4,2 m2) łazienka (4,1/5,1 m2). Mimo małej powierzchni poddasza (48,1/54,4 m2) i wydzieleniu z niej aż pięciu pomieszczeń rodzice i dzieci mają zagwarantowaną prywatność dzięki rozdzieleniu dwóch podstref nocnych (każdej z dwoma pokojami) buforem w postaci łazienki i klatki schodowej (4,4 m2).
Funkcjonalnym dopełnieniem strefy nocnej na górnej kondygnacji jest nieduży pokój na parterze (8,0 m2), który może być prywatnym pokojem gościnnym.
Główną rolę w przestrzeni parteru odgrywa wspólna strefa dzienna, stanowiąca ponad 62% jego powierzchni. To pokój (21,4 m2) otwarty na kuchnię (8,6 m2) i hol (2,0 m2).
Autorka projektu w przemyślany sposób stworzyła przestronność tego niedużego domu. Już po przekroczeniu progu sprawia wrażenie znacznie większego niż wynikałoby to z jego metrażu. Dzieje się tak za sprawą osi widokowej biegnącej od drzwi wejściowych przez 9,24 m do tarasowego przeszklenia. Ma ona także kluczowe znaczenie dla przestrzeni strefy dziennej, w której pokrywa się z głównym traktem komunikacyjnym. Wrażenie przestronności buduje też sam plan strefy dziennej o kształcie zbliżonym do długiego prostokąta.
Na parterze oprócz rozwiązań rozciągających przestrzeń optycznie zastosowano rozwiązania funkcjonalne. Jest tu dostępna z korytarza łazienka (4,2/4,9 m2) z miejscem na pompę ciepła, wiatrołap (4,1 m2) z miejscem na dwie szafy i przejściem do kotłowni (2,8 m2).
Ekonomiczny nieduży dom o powierzchni użytkowej 96,4 m2 może być wygodnym lokum nawet dla sześcioosobowej rodziny. Rozwiązanie fundamentalne dla zapewnienia komfortu i przestronności – wysokość domu – sprawiło, że proporcjonalność bryły została zachwiana i wymagała korekty – optycznego obniżenia. Taką korektę wprowadziło przeciągnięcie pasa blachy wykańczającej dach na elewacje oraz kompozycja materiałów elewacyjnych. Parter wykańczają materiały mające inne barwy i faktury niż na poddaszu. Poza tym pas zaznaczony przez boniowanie sprawia wrażenie, że poddasze jest niskie.
Projekt Osiągalny ma w sumie 12 wariantów, różniących się powierzchnią użytkową, liczbą pokoi oraz stylem. Są Osiągalne nowoczesne – bezokapowe (jak prezentowany) i przywołujące tradycję – z wysuniętymi okapami.
Projekt: Osiągalny AN – Murator A107aN; autorka projektu: architekt Ewa Dziewiątkowska
Plany domu Osiągalny
Parter, powierzchnia użytkowa 48,3 m2, netto 51,8 m2
fot. Agnieszka i Marek Sterniccy4. Piętrowy
Kolejny projekt domu na wąską (16 m) i małą działkę (332,8 m2), w którym może komfortowo mieszkać liczna – tym razem pięcioosobowa rodzina. Podobnie jak w przypadku poprzedniego projektu jest to możliwe dzięki wysokościbryły (8,37 m). Co ciekawe, jest ona niemal identyczna jak wysokość poprzedniego domu, a tym razem to budynek piętrowy, nie parterowy z poddaszem.
Piętro, którego powierzchnia użytkowa jest taka sama jak powierzchnia netto (87,1 m2), przesądziło o możliwościach funkcjonalnych domowej przestrzeni.
Na górnej kondygnacji są cztery wygodne sypialnie – dwie o niemal identycznych powierzchniach (14,5 i 14,6 m2) mogą z powodzeniem stać się pokojami dziecięcymi, najmniejsza (11,3 m2) – pokojem gościnnym lub gabinetem. Kolejna (13,1 m2) jest częścią master bedroom, w którym są jeszcze dwie garderoby (każda po 2,3 m2) i łazienka (4,7 m2). Podobnie jak w poprzednim projekcie podstrefy prywatne zostały rozdzielone przez pomieszczenia buforowe – łazienkę (6,9 m2) i pralnię (2,7 m2), które są dostępne z korytarza, oraz klatkę schodową (5,6 m2).
Na parterze zlokalizowano strefę dzienną i gospodarczo-pomocniczą. Pierwsza z nich zajmuje ponad połowę powierzchni parteru (40,9 m2). We wspólnej przestrzeni domowników salon (28,1 m2) został połączony z kuchnią (9,9 m2) i holem (2,9 m2). Strefę dzienną powiększają duże tarasowe przeszklenia, a sam taras (18,8 m2) może pełnić funkcję jadalni w pogodne, ciepłe dni. Małe WC (1,4/1,8 m2) usytuowano przy granicy strefy dziennej z gospodarczą ulokowaną od frontu domu. Najważniejszym jej pomieszczeniem jest duża kotłownia (9,6 m2), która może być również spiżarnią/schowkiem. Takiemu jej przeznaczeniu sprzyja przejście przez przedsionek (6,4 m2) do garażu (18,8 m2).
Analogicznie jak w poprzednim projekcie wysoka bryła została poddana optycznej korekcie proporcji. Tym razem kluczową rolę odgrywają tu szerokie na 1 m okapy czterospadowego dachu, które poszerzają bryłę. Istotne jest także zróżnicowanie materiałów elewacyjnych parteru i piętra. Na dolnej części elewacji zaprojektowano pasy klinkieru, na górnej drewnianej lub drewnopodobnej oblicówki.
Projekt domu o szerokości 9 m sprawdzi się na wąskiej działce (16 m) dzięki rezygnacji z okien na jednej bocznej elewacji i możliwości dosunięcia jej na 3 m do granicy parceli.
Projekt Doborowy ma osiem innych wariantów, które różnią się powierzchniami, liczbą pokoi, kształtami dachu – są wśród nich domy z dachami dwuspadowymi i z wykuszami.
Jeden z wariantów Doborowego prezentujemy w kolejnym punkcie.
Projekt: Doborowy – wariant I – Murator M239a; autorka projektu: architekt Katarzyna Słupeczańska
Plany domu Doborowy
Parter, powierzchnia użytkowa 48,7 m2, netto 77,1 m2
fot. Agnieszka i Marek Sterniccy
5. Skromny z dużym poddaszem
Ten wariant projektu Doborowego ma taką samą powierzchnię zabudowy jak poprzedni (114,8 m2) i tak samo można go wybudować na działce o szerokości 16 m.
Zasadniczą różnicą jest forma drugiej kondygnacji – w poprzednim to piętro, w tym poddasze. Różnica ta przekłada się na wielkość powierzchni użytkowej domu, ponieważ poddasza jest mniejsza o 16,5 m2 niż piętra (przy takiej samej powierzchni netto).
Z przestrzeni poddasza wydzielono mniej pomieszczeń niż z przestrzeni piętra. Master bedroom z poprzedniego projektu z sypialnią, dwoma garderobami i prywatną łazienką zastąpiła sypialnia (13,8/18,7 m2). Na poddaszu są jeszcze trzy mniejsze sypialnie (9,1/13,3-10,2/14,7 m2) oraz dostępne z korytarza (8,7 m2): łazienka (8,3 m2) i pralnia (4,9 m2). Analogicznie jak w poprzednim Doborowym łazienka, pralnia i klatka schodowa (5,6 m2) oddzielają dwie podstrefy prywatne domowników, zapewniając komfort lokatorom jednej, na przykład dzieciom, i drugiej – na przykład rodzicom. Dzięki racjonalnemu podziałowi poddasza w niedużym domu może wygodnie żyć nawet pięcioosobowa rodzina.
Plany parterów dwóch domów Doborowych niemal się nie różnią. Jedyna różnica to zamiana WC z domu piętrowego na małą łazienkę w domu z poddaszem (2,1/2,5 m2) i zmniejszenie kotłowni o 1 m2 (do 8,6 m2).
Plany obu domów są bliźniaczo podobne, a wnętrza przedstawiają te same wizualizacje, ale bryły różnią się w zasadniczy sposób. O ile dom piętrowy prezentuje się jak miejska willa, o tyle ten z poddaszem to skromna, ale nowoczesna i wyrośnięta stodoła. Tym razem bryła jest bardzo wysoka – ma aż 9,4 m. Jej proporcje poprawiają delikatnie wysunięte okapy oraz szerokie pasy pasy klinkieru na elewacjach parteru, a na ścianach szczytowych ciemniejsze pasy tynku z boniowaniem. Projekt: Doborowy – wariant VI – Murator M239f; autorka projektu: architekt Katarzyna Słupeczańska
Plany domu Doborowy
Parter, powierzchnia użytkowa 49,4 m2, netto 77,2 m2
fot. Agnieszka i Marek Sterniccy
6. Z zewnętrznymi enklawami
Kolejny projekt, który jest interesującą propozycją na wąską (15,9 m) i niedużą (380,0 m2) działkę. Odpowiedzią na warunki stawiane przez parcelę było wydłużenie bryły (na 15,9 m przy szerokości zaledwie 7,9 m) oraz bardzo wysoka ścianka kolankowa – mająca aż 1,4 m. Dzięki temu powstał projekt domu o powierzchni użytkowej 126,8 m2, w którym może komfortowo żyć pięcioosobowa rodzina. Komfort gwarantuje nie tylko powierzchnia pomieszczeń, ale także czytelny podział na strefy różniące się funkcjami.
Na parterze zostały zaprojektowane strefy dzienna i techniczno-gospodarcza. Na poddaszu – nocna, którą w przemyślany sposób podzielono na dwie podstrefy – każdą z dwiema sypialniami i w trosce o prywatność domowników rozdzielono częścią buforową klatką schodową (3,9 m2), korytarzem (7,9 m2) oraz dostępnymi z niego łazienką (4,8/6,4 m2) i garderobą (1,7/2,1 m2).
Strefa dzienna zajmuje znaczną część powierzchni parteru (blisko 67%). Jest tu pokój dzienny (30,0/32,6 m2) częściowo połączony z kuchnią (10,3 m2) – tak, żeby osoby przebywające w salonie nie widziały kuchennego rozgardiaszu.
Racjonalne jest również usytuowanie łazienki (4,7/5,3 m2) – nie przy samej strefie dziennej, a za schodami.
Na parterze są także pomieszczenia gospodarczo-pomocnicze – jednostanowiskowy garaż (16,9 m2) połączony z kotłownią (5,6 m2) i przedsionkiem (4,8 m2), przy którym znajdują się garderoba (3,0 m2) oraz spiżarnia (2,4 m2).
Istotnym dopełnieniem części mieszkalnej bryły są zewnętrze enklawy tarasowo-balkonowe, które mogą stawać się naturalnymi funkcjonalnymi przedłużeniami pomieszczeń i rekompensować niedużą powierzchnię ogrodu.
Prym wiedzie tu największy taras, przy dwóch sypialniach poddasza (12,3-12,4/14,6 m2), który ma 25,3 m2, a także zadaszenie wysunięte na blisko 2,5 m.
Ważny jest także częściowo zadaszony balkon (5,4 m2), przylegający do dwóch innych sypialń (każda mająca 11,7/13,8 m2). Oczywiście, istotny jest także częściowo zadaszony taras przy dolnej kondygnacji, który może stać się minijadalnią lub strefą relaksu.
Przemyślane wnętrze domu zyskało równie przemyślaną oprawę. Bryła domu z jednej strony nawiązuje do tradycji – stodołową formą i wysuniętymi okapami, z drugiej, przez dynamikę kompozycji, staje się nowoczesna. Przesądza o tym zamaszyste zadaszenie frontowego tarasu i duży podcień wejściowy.
Projekt: Fotogeniczny – Murator C357; autor projektu: architekt Witold Korus
Plany domu Fotogeniczny
Parter, powierzchnia użytkowa 60,4 m2, netto 82,9 m22
fot. Agnieszka i Marek Sterniccy
