Z samochodem pod jednym dachem
O garażu w bryle domu
Trudno wyobrazić sobie współczesny dom bez garażu. Parkujemy w nim samochód, przechowujemy sprzęt sportowy, urządzamy warsztat do majsterkowania. Wybierając projekt domu, powinnyśmy zwrócić na to pomieszczenie baczną uwagę – prawdopodobnie będziemy z niego korzystać codziennie.
Gdy zapoznajemy się z kosztami związanymi z budową domu, kalkulujemy, na co nas stać, a z czego musimy zrezygnować. Właśnie na tym etapie powinniśmy zastanowić się, jakiego garażu potrzebujemy i na jaki możemy sobie pozwolić.
Pamiętajmy, że zawsze zabiera on cenne metry powierzchni użytkowej. Zwróćmy uwagę na proporcje rzutów współczesnych domów. Garaż zajmuje w nich nawet do 30% powierzchni całkowitej parteru, a przecież koszt jego budowy w stanie surowym wynosi tyle samo co pozostałej części budynku. Koszt całkowity (łącznie z oknami i bramą, instalacjami, wykończeniem ścian i posadzki) mieści się w przedziale 2000-2200 zł brutto/m2. To niemało.
Nie należy więc zakładać, że im większy garaż, tym lepiej. Wprawdzie lubimy mieć zapas przestrzeni do przechowywania, ale spójrzmy na rzuty budynku całościowo. Może garaż nie jest duży, ale w domu znajduje się duża kotłownia z zewnętrznym wejściem albo inne pomieszczenia pełniące funkcje gospodarcze? Szukając projektu, warto zwracać też uwagę na proporcje wielkości pomieszczeń. W domu o dużej powierzchni parteru nie zabraknie miejsca ani na przestronny dwustanowiskowy garaż, ani na odpowiednio dużą strefę dzienną. W domu o małej powierzchni zabudowy być może domownicy zupełnie zrezygnują z garażu (przynajmniej czasowo – jeśli wymiary działki na to pozwalają, można go wybudować później jako osobny budynek).
Jak duży
Przeciętny garaż jednostanowiskowy ma powierzchnię 17 m2 (5,3 x 3,2 m). Tyle wystarczy dla samochodu osobowego średniej wielkości, przy zachowaniu przepisowej odległości 0,5 m między bokiem, przodem i tyłem auta a ścianami. W pomieszczeniu o takich wymiarach trudno będzie jednak zaparkować niektóre modele miejskich sportowych aut albo samochodów typu kombi.
Średniej wielkości garaż dwustanowiskowy ma około 35 m2 (5,55 x 6,3 m). Na większe kombi raczej zabraknie w nim miejsca, ale szerokość 6,3 m pozwala (przy odpowiednio dobranej bramie) wygodnie zaparkować obok siebie dwa auta o szerokości nawet do 2,2 m każde (nie muszą więc to być modele ze składanymi lusterkami). Oczywiście początkujący kierowcy pewniej czują się, mając do dyspozycji więcej przestrzeni manewrowej.
Jeśli chcemy, by garaż pełnił też dodatkowe funkcje, na przykład służył do przechowywania narzędzi lub sprzętu sportowego, trzeba to wziąć pod uwagę w czasie wyboru projektu.
Szerokość półek na narzędzia wynosi 30-40 cm. Jeżeli mają one być na całej wysokości regału, również na dole, warto przewidzieć dodatkowo trochę przestrzeni, aby można było przed nimi przykucnąć i mieć do nich wygodny dostęp. Potrzeba na to przynajmniej 1 m. Jednak nawet jeśli mamy mniej miejsca (ale odległość między półkami a autem wynosi przynajmniej 0,5 m), można zdecydować się na regał – po prostu nie zrobimy wtedy dolnych półek i nie postawimy na podłodze niczego, po co trzeba by się schylać. W dolnej niezagospodarowanej przestrzeni pod ostatnią półką może stać na przykład kosiarka.
W garażu często parkujemy nie tylko samochody, lecz również rowery. Kierownica jednośladu ma szerokość około 0,7 m. Dwa rowery ustawione jeden przy drugim (w taki sposób, że częściowo stykają się ramami, ale nie kierownicami) raczej nie zajmą więcej niż 0,9 m (oczywiście powinny się one znajdować w odległości przynajmniej 0,5 m od samochodu). Dorosła osoba potrzebuje na wyprowadzenie roweru przejścia o szerokości około 1,2 m. Wiele projektów gotowych ma w garażu przewidziany aneks z drzwiami prowadzącymi na zewnątrz – to doskonałe miejsce do przechowywania rowerów, umożliwiające szybkie i łatwe wydostanie się z garażu.
Wielkość garażu
Powierzchnia 25,2 m2
Projekt: Czytelny – Murator M177
Jak wysoki
Przy wyborze projektu domu z garażem w bryle ważna jest również optymalna wysokość tego pomieszczenia. Przepisy określają, że powinna ona wynosić przynajmniej 2,2 m w świetle konstrukcji, czyli od niewykończonej posadzki do nieocieplonego i niewykończonego stropu. W praktyce oznacza to, że w takim garażu nie ma mowy o wykorzystaniu przestrzeni pod stropem, ponieważ jego rzeczywista wysokość po wykończeniu i ociepleniu będzie wynosiła około 2,1 m. Musimy również zwrócić uwagę na to, że wystająca ze stropu belka konstrukcyjna lub umieszczone pod nim instalacje mogą miejscowo obniżyć wysokość pomieszczenia do 2 m.
Wysokość samochodu średniej wielkości wynosi mniej więcej 1,5 m. Natomiast wysokość tego samego auta z bagażnikiem i boksem bagażowym może wzrosnąć do 2,1 m. Taki samochód nie zmieści się w najniższym zgodnym z przepisami garażu. W czasie wyboru projektu domu koniecznie należy więc zwrócić uwagę nie tylko na powierzchnię, lecz i na wysokość tego pomieszczenia.
Równie istotna jest wysokość bramy wjazdowej. Przepisy dopuszczają bramy o minimalnym prześwicie wynoszącym 2,0 m. Jednak wiemy już, że samochód z bagażnikiem na dachu nie ma szans w takiej bramie się zmieścić. Dodatkowo konstrukcje współczesnych wrót garażowych, a w szczególności bram uchylnych i segmentowych, wymagają zapewnienia wolnej przestrzeni pod sufitem, gdzie brama chowa się po otwarciu. Należy więc wziąć pod uwagę to, że brama uchylna zmniejsza o mniej więcej 0,25 m światło otworu wjazdowego.
Możemy zatem przyjąć, że wystarczająca wysokość garażu mierzona od wykończonej posadzki do ocieplonego i wykończonego stropu to 2,6 m (oprócz miejsca na samochód z bagażnikiem oraz otwartą bramę garażową znajdującą się pod sufitem trzeba uwzględnić jeszcze przestrzeń potrzebną na rozmontowanie bagażnika). Minimalna wysokość bramy garażowej w świetle, czyli po jej otwarciu, powinna wynosić 2,3 m. Oczywiście każdy dodatkowy centymetr działa na korzyść wygody garażu.
Wymiary samochodów
Są bardzo zróżnicowane i zmieniają się na przestrzeni lat.
- toyota yaris III hatchback: 3950 × 1695 × 1510 mm;
- renault clio IV: 40 62 × 1732 (z lusterkami – 1945) × 1448 mm;
- dacia duster: 43 15 × 1822 (z lusterkami – 2000) × 1625 mm;
- kia sportage IV: 44 80 × 1855 × 1635 mm;
- skoda octavia III kombi: 46 59 × 1814 (z lusterkami – 2017) × 1480 mm.
Garaż w bryle domu
Pytanie o ogrzewanie
W każdym garażu muszą się znaleźć niezbędne elementy instalacyjne. Konieczną wymianę powietrza powinna zapewnić wentylacja grawitacyjna. Garaż jednostanowiskowy musi być wentylowany przez jeden, a dwustanowiskowy przez dwa kanały wentylacji grawitacyjnej wywiewnej.
Wielu inwestorów zastanawia się, czy ogrzewać to pomieszczenie zimą. Jeżeli stoi tam tylko samochód i nie ma umywalki, nie jest to konieczne. Wówczas ważne staje się odpowiednie odizolowanie go od części mieszkalnej. Jeśli przyjmiemy, że ściana, do której przylega garaż, jest z gazobetonu i ma grubość 24 cm, to trzeba ocieplić ją od strony garażu wełną mineralną twardą o grubości 8 cm (współczynnik przewodności cieplnej λ ≤ 0,038 W/(m.K)). Taką samą warstwę izolacji należy przewidzieć od spodu stropu nad garażem.
Przepisy nie określają grubości ani typu styropianu zastosowanego w podłodze garażu nieogrzewanego. Według nich może go w ogóle nie być. Z praktyki wynika jednak, że ponieważ taki garaż z reguły jest ocieplony od zewnątrz tak jak reszta budynku, warto zaizolować podłogę warstwą styropianu choćby dla utrzymania stałej temperatury w pomieszczeniu. W przypadku garażu nieogrzewanego wrota nie muszą być ocieplane.
Obecnie w większości projektów katalogowych w garażach znajdujących się w bryle budynku przewiduje się możliwość ogrzewania w zimie do temperatury 8°C. Utrzymanie takiej temperatury jest konieczne, by nie zamarzła instalacja doprowadzająca wodę do garażowej umywalki, oraz wtedy, gdy pomieszczenie to spełnia dodatkowe funkcje. Jeśli ściana pomiędzy garażem ogrzewanym a budynkiem mieszkalnym ma grubość 24 cm, nie stosuje się ocieplenia wełną mineralną od wewnątrz garażu. Natomiast jeżeli nad ogrzewanym garażem znajdują się pomieszczenia mieszkalne, wówczas strop nad garażem musi być docieplony od spodu wełną mineralną twardą o grubości 8 cm. Dodatkowo należy zwrócić uwagę na to, aby drzwi i wrota garażowe były ocieplone styropianem o grubości minimum 4 cm o współczynniku U ≤ 1,3 W/(m2∙K). W posadzce garażowej należy zastosować przynajmniej 15 cm styropianu parkingowego (współczynnik przewodności cieplnej λ ≤ 0,038 W/m∙K).
W ramach wyposażenia instalacyjnego garażu powinny w nim być zaprojektowane kratka ściekowa oraz szczelny czyszczak kanalizacyjny umożliwiający kontrolę instalacji kanalizacyjnej. Elementy wyposażenia technicznego powinny być uszczegółowione w projektach instalacji wodno-kanalizacyjnej, centralnego ogrzewania, gazowej i elektrycznej.
Połączenie z domem
Przez kotłownię
Projekt: Duże możliwości – Murator M202
Droga do domu
Przepisy dotyczące domów jednorodzinnych nie wymagają przedsionka między garażem w bryle budynku a częścią mieszkalną. Z praktyki wiadomo jednak, że bezpośrednie wchodzenie z garażu do domu nie jest korzystne. Po pierwsze dlatego, że w tym pierwszym panuje inna temperatura niż w pomieszczeniach, gdzie przebywamy. Po drugie ze względu na spaliny samochodowe i hałas. Warto szukać projektu, w którym wyjście z garażu jest zlokalizowane w przedsionku lub wymaga przejścia przez kotłownię, spiżarnię albo garderobę – a więc pomieszczenia pomocnicze, w których panuje podobna temperatura. Dodatkową zaletą takich rozwiązań jest to, że w drodze z samochodu do kuchni możemy w garderobie zostawić płaszcz i buty, w spiżarni odłożyć zakupy, w znajdującej się nieopodal łazience umyć ręce itp. Takie pozornie drobne ułatwienia decydują o komforcie dnia codziennego.
W odniesieniu do jednorodzinnych budynków mieszkalnych nie stawia się wymagań w zakresie klasy odporności pożarowej. Zapewnienie dodatkowej ochrony przeciwpożarowej leży głównie w interesie i gestii inwestora. W projektach katalogowych między garażem a częścią mieszkalną proponuje się drzwi nierozprzestrzeniające ognia.
***
Kupując projekt gotowy, otrzymujemy pewne z góry założone i dokładnie przemyślane rozwiązania. Warto poświęcić więcej czasu na wybór projektu, ponieważ poważne zmiany, na przykład zmiana gabarytów garażu, pociągają za sobą koszty związane z wykonaniem nowej dokumentacji. Koszty tych zmian mogą przewyższyć koszt projektu gotowego.