Drugie wejście do domu
Przez bezpieczną śluzę obok reprezentacyjnego
Bezpieczna śluza między światem zewnętrznym a domową przestrzenią – czy jest możliwa? Jaka powinna być? Projekty, które prezentujemy – choć powstały przed czasem pandemii – są podpowiedzią.
Ostatni czas zmienia nasze perspektywy. Odmienia także sposób patrzenia na architekturę, która musi odpowiedzieć na nowe potrzeby. Na początku ich długiej listy jest poczucie bezpieczeństwa. Do niedawna interesowało nas przede wszystkim, jakie będzie główne – reprezentacyjne – wejście do domu. Dziś co najmniej równie ważne jest zagwarantowanie drugiej, alternatywnej drogi. Takiej, która zapewni ochronę domowej przestrzeni.
Funkcję takiej śluzy może przejąć trakt łączący garaż z częścią mieszkalną domu. Jednak przeanalizowanie wielu projektów pokazuje, że nie każdy równie dobrze odegra nową, podyktowaną w ostatnim czasie, rolę. Najlepiej sprawdzi się taki, w którym są co najmniej dwa pomieszczenia przechodnie, mogące pełnić różne funkcje – przykładowo jedno magazynu na kwarantannę dla produktów czy przesyłek, a drugie – garderoby, a raczej przebieralni, w której możemy poza częścią mieszkalną domu pozostawić okrycie wierzchnie i buty. Idealnym rozwiązaniem byłoby jeszcze trzecie – z natryskiem, ale możemy się zadowolić zlewem i dostępem do ciepłej wody w pomieszczeniu magazynowym lub ostatecznie w garażu. Wprawdzie drugie proponowane w projektach wejście do domu najczęściej prowadzi przez garaż, ale są także takie z wejściem z ogrodu przez kotłownię czy pralnię. Tworząc śluzę bezpieczeństwa z pewnością wykorzystamy pomieszczenia techniczne, gospodarcze, które mogą pełnić inne niż swoje podstawowe funkcje. Jednak w przypadku kotłowni sprawa jest nieco skomplikowana. Wiele zależy od rodzaju kotła. Funkcji pomocniczych nie mogą przejąć kotłownie na paliwo stałe, a także gazowe z kotłami o mocy od 60 kW. Pocieszające jest to, że na potrzeby większości nowych domów jednorodzinnych wystarczają kotły o mocy do 30 kW, a te mogą pracować w pomieszczeniach, które nie są przeznaczone do stałego pobytu ludzi, nawet takich jak łazienka. Zawsze warto rozważyć możliwość dostosowania projektu, który nam się podoba, do nowych potrzeb. Niekiedy wystarczy zrobić dodatkowe wejście do pomieszczenia technicznego, by włączyć je do śluzy, albo zamontować drzwi w części przedsionka, żeby powstała jedna bariera więcej. Patrząc na projekt, zastanówmy się, jaka będzie nasza droga do części mieszkalnej domu. Nie tylko ta główna rozpoczynająca się strefą wejścia przed frontem domu, ale także ta skromniejsza z wejściem z boku, od tyłu domu lub przez garaż. Na przedstawionych projektach prowadzi ona przez pomieszczenia gospodarcze. Pamiętajmy, że istotna jest ich wielkość (szerokość), aby mogły pełnić funkcje wygodnego traktu, przejmując także dodatkowe, podyktowane aktualnymi potrzebami role. Na rzutach dwoma kolorami zaznaczyliśmy dwie drogi do domu: żółtym – reprezentacyjną, czerwonym – pomieszczenia, które mogą się stać śluzą poprawiającą nasze bezpieczeństwo.
1. Śluza z wieloma traktami
Oprócz frontowego wejścia z przeszklonym wiatrołapem, przechodzącym w hol, vis-à-vis dużego okna tarasowego jest także tylne prowadzące do strefy gospodarczej domu. Zostało ukryte w niedużej wnęce i oddalone od głównego tarasu. Dzięki temu pozostaje niemal niewidoczne. Pomieszczenia gospodarcze połączone z garażem mogą utworzyć śluzę bezpieczeństwa z wieloma traktami. Jeden prowadzi przez drzwi tylne i kotłownię do zamykanej podwójnymi drzwiami garderoby łączącej się z holem. Inne pozwalają na wejście z garażu przez garderobę lub kotłownię do holu albo kuchni. Taka wielotraktowa śluza łatwiej dostosowuje się do bieżących potrzeb i może z niej jednocześnie korzystać kilka osób. Atutami projektu są garaż z miejscem na przechowywanie, kotłownia z wnęką, w której może być natrysk i szeroka garderoba/przebieralnia z pojemną szafą. Projekt: Nowa historia – wariant I – Murator M254; autorka: architekt Ewa Dziewiątkowska
2. Z dodatkowym wejściem z wiaty
Główne wejście do domu przez wydłużony wiatrołap z szafą wnękową otwiera się na szklaną ścianę i na ogród. Natomiast boczne prowadzi z wiaty do dużej kotłowni (15,5 m2), a potem do kuchni. Aby zaznaczone na czerwono pomieszczenia dobrze pełniły funkcję śluzy, wystarczy zamiast częściowego podziału kotłowni wprowadzić pełny z drzwiami. I dodatkowo tak powstałe nowe pomieszczenie połączyć z wiatrołapem. Po tych stosunkowo niewielkich zmianach w przestrzeni śluzy powstaną dwa trakty, które mogą być niezależne albo się uzupełniać. Przykładowo przemierzając drogę do spiżarni, a potem do kuchni można będzie zahaczyć o nowo powstałą przebieralnię. Powierzchnia kotłowni jest na tyle duża, że nie decydując się na paliwo zajmujące dużo miejsca (np. pelety), możemy ją urządzić w dowolny sposób. Projekt: Tylko jeden – Murator M244; autorka: architekt Ewa Dziewiątkowska
3. Z podwójną garderobą/schowkiem
W nęka przy drzwiach wejściowych, wykończona drewnem, sprawia, że strefa witająca gości i domowników staje się przytulna. Jest też reprezentacyjna za sprawą osi widokowej, która biegnie od drzwi na taras. Drugie wejście na tyłach domu też znajduje się we wnęce. Tym razem pełni ona jednak odwrotną funkcję – kryje drzwi sąsiadujące z tarasem. Aby pomieszczenia techniczne i gospodarcze mogły w tym domu pełnić funkcję praktycznej śluzy, na czas ochronny można zrezygnować z garażowania samochodu, aby nie przeciskać się obok niego od pomieszczenia, w którym jest zlew, do spiżarni i garderoby. Chcąc bardziej uszczelnić śluzę, wystarczy zamontować dodatkowe drzwi między garderobą a wiatrołapem. Ponieważ miejsca na nie jest niewiele, mogą być rozsuwane. Projekt: Zorganizowany (etap I) – Murator M244, autorka: architekt Katarzyna Słupeczańska
4. Z pasem przelotowym
W tym niewielkim domu główne wejście pełni przede wszystkim funkcję praktyczną. Zamykany niewielki przedsionek (4,3 m2) z pojemną szafą został połączony z garażem przez pomieszczenie pośrednie – kotłownię. Dzięki starej zasadzie mówiącej, że lepiej nie łączyć garażu bezpośrednio z częścią mieszkalną domu i rozdzielić je podwójnymi szczelnymi drzwiami, możemy mówić o śluzie nie tylko chroniącej przed spalinami i hałasem silnika, ale także higienicznej potrzebnej w czasach pandemii. Tym razem rolę pasa bezpieczeństwa może odegrać zaledwie jedno pomieszczenie z przelotowymi drzwiami. Może, bo jest na tyle duże (7,4 m2), że racjonalnie urządzone oprócz podstawowej funkcji – kotłowni – pomieści jeszcze inne. Oczywiście rolę śluzy może także odgrywać garaż z drugim wejściem z boku domu. Jednak jeśli nie zrezygnujemy z parkowania w nim samochodu, tylko w minimalnym stopniu uda się go wykorzystać na przechowywanie rzeczy (w wąskim regale). Projekt: Piasek pustyni – wariant III – Murator M212c, autorka: architekt Ewa Dziewiątkowska
5. Z garażu i przez garaż
W nowoczesnym dużym domu główne wejście musi być reprezentacyjne, i takie jest. Na wychodzących z wiatrołapu czekają dwa atrakcyjne widoki, które konkurują ze sobą. Jeden to ogród za przeszkleniem na końcu osi widokowej, drugi – ekspozycja bibelotów albo obrazów przy ścianie zasłaniającej schody. Jednak nie tylko reprezentacyjne wejście zasługuje w tym domu na uwagę. Gospodarcze, dostępne przez boczne drzwi lub tylko garaż, jest także komfortowe. Choć dwie ważne w przypadku śluzy funkcje schowka i garderoby/przebieralni zostały rozdzielone, nie ma nad czym ubolewać, ponieważ jest między nimi duży, dwustanowiskowy garaż (41,3 m2), który z powodzeniem może przejąć funkcje magazynowe. Projekt: HomeKONCEPT-30 – HK30, autor: HomeKONCEPT
6. Z kilkoma pomieszczeniami przechodnimi
Przedsionek o bardzo małej powierzchni (2,1 m2) pełni funkcję praktyczną, natomiast z reprezentacyjnej wyręcza go hol usytuowany tuż za nim, który otwiera się na strefę dzienną. Nietypowo hol jest także połączony z garażem przez garderobę i pomieszczenie techniczne. Usytuowana w jednym skrzydle domu i rozbudowana strefa gospodarcza może się stać bardzo wygodną śluzą. O jej komforcie decydują: kilka pomieszczeń przechodnich, dwa wejścia boczne (plus wjazd przez bramę garażową) oraz dwa wyjścia – jedno do strefy wejściowej domu, drugie do jego części prywatnej. Z takiej strefy bezkolizyjnie może korzystać nawet kilka osób, biorąc prysznic, składując zakupy czy rozbierając się z okryć wierzchnich. Przesuwne drzwi wewnętrzne przy wejściowej garderobie mogłyby być dodatkowym uszczelnieniem śluzy. Projekt: Wygodny – M249, autorka: architekt Katarzyna Słupeczańska
7. Ze szlakiem przy garażu
Praktyczny długi podcień przy strefie wejścia przechodzi w wydłużony wiatrołap. W nim łączy się główny szlak prowadzący do strefy dziennej z traktem mającym przeznaczenie gospodarcze. Ten drugi, tak jak w innych projektach, może się stać śluzą bezpieczeństwa. Tym razem tworzą ją kotłownia i pomieszczenie gospodarcze z ujęciem wody. Oba są niezbyt szerokie, ale rekompensatą jest duży, mający blisko 41 m2 garaż dwustanowiskowy. Poza tym projekt daje możliwość włączenia jeszcze jednego pomieszczenia gospodarczego do śluzy – dużej pralni (10 m2) sąsiadującej z kotłownią – wystarczy zrobić między nimi przejście. Projekt: Sardynia IX – GL 1166, autor: Studio Atrium, architekci Piotr Godlewski, Krzysztof Lelek
8. Przez podzielone pomieszczenie gospodarcze
Częścią skromnej, ale reprezentacyjnej strefy wejściowej jest dość duży przedsionek (6 m2) z oknem. Zaraz za nim rozpościera się atrakcyjny widok na ogród przez duże przeszklenie tarasowe. Wydzielenie z przedsionka zamykanej garderoby/przebieralni byłoby stosunkowo proste, a pozwoliłoby zwiększyć bezpieczeństwo i komfort korzystania ze śluzy. Można to zrobić tak, by w przedsionku pozostało miejsce na niedużą szafę. Bez takiej zmiany najważniejszym elementem śluzy pozostanie duża kotłownia (8,8 m2) z zaznaczonym w projekcie częściowym podziałem. Dzięki temu jest w niej wydzielone miejsce na minimagazyn oraz strefa z dostępem do ciepłej wody. Dużym plusem jest możliwość wejścia do kotłowni zarówno bezpośrednio z zewnątrz (z ogrodu), jak i z garażu. Projekt: Wzorowy - wariant I – Murator M243a, autorka: architekt Ewa Dziewiątkowska
9. Z garażu przez pomieszczenie techniczne i garderobę
W tym domu wprawdzie nie ma bocznych drzwi wejściowych, a mimo to połączone pomieszczenia strefy gospodarczej – w kryzysowych czasach korzystania ze śluzy bezpieczeństwa – tworzą funkcjonalny szlak. Z dwustanowiskowego garażu prowadzi droga przez przestronną kotłownię połączoną z pralnią (8 m2) do dużej garderoby (5 m2), a stąd do wiatrołapu. Każde z tych pomieszczeń jest wystarczająco duże, by móc przejąć także rolę schowka. Bez wątpienia atutem tego projektu jest, mimo dużej powierzchni śluzy (blisko 45 m2), krótki szlak prowadzący do części mieszkalnej domu. Projekt: HomeKONCEPT-19 – HK19, autor: HomeKONCEPT
10. Przez niedużą śluzę
Nieco ukryte drzwi wejściowe prowadzą do wiatrołapu, który przez dwuskrzydłowe drzwi gościnnie otwiera się na salon i rozłożysty taras za oknami. Drugie wejście – gospodarcze – schowane jest z tyłu domu. Prowadzi do dużej kotłowni (9,4 m2), a z niej do garażu połączonego z wiatrołapem. Ta stosunkowo mała śluza także może odegrać ważną rolę ochronną. Chcąc, by była funkcjonalna, na czas koniecznych ograniczeń należałoby zrezygnować z ustawiania samochodu w wąskim garażu (4,1 m2) i wykorzystywać go raczej jako pomieszczenie na kwarantannę dla zakupów czy schowek na ubrania wierzchnie i środki dezynfekujące. Na pewno nie będzie to śluza idealna, ale to, że są w niej dwa oddzielne pomieszczenia i dwa niezależne wejścia, sprawia, że na blisko 28 m2 z pewnością uda się zorganizować przestrzeń gwarantującą bezpieczeństwo części mieszkalnej domu. Projekt: Bajeczny widok - wariant VI – Murator M183f; autorka: architekt Katarzyna Słupeczańska
11. Z możliwością powiększenia śluzy
Główne wejście z dużym przedsionkiem (7,3 m2) i funkcjonalną szafą jest przede wszystkim praktyczne. O tym, czy stanie się atrakcyjne estetycznie, przesądzi zagospodarowanie ściany vis-à-vis wejścia. Namiastką śluzy w tym domu jest dwustanowiskowy garaż i niewielka (4,2 m2) kotłownia. Aby znacznie lepiej spełniała swoje ochronne funkcje, należałoby ją powiększyć o sąsiadujące z kotłownią pomieszczenie pralni. W ten sposób powstałby trakt z garażu przez kotłownię (minischowek) do pralni, w której można się przebrać i zostawić brudne ubrania. A stąd wyjście prowadziłoby do holu tuż przy wiatrołapie. Projekt: Szafranowy – Murator C374, autor: architekt Karol Włoskowski.