Szklane ściany z cegieł
Cegły ze szkła są ciekawą alternatywą dla znanych od dawna luksferów. Mają prostą formę i zbliżone wymiary do tradycyjnych cegieł ceramicznych.
Przezierne cegły są monolitycznymi odlewami szklanymi. Najczęściej formuje się je ręcznie, dlatego zdarza się, że pojedyncze elementy różnią się od siebie wymiarem. Różnice te wynoszą jednak nie więcej niż 2%, więc są niemal niedostrzegalne gołym okiem. Mogą być wykorzystywane zarówno we wnętrzu, jak i na zewnętrz budynku. Stanowią dekoracyjny fragment przegrody – świetliki nad drzwiami lub obok nich, wstawkę podświetloną taśmami z diodami LED – bądź całą ścianę działową. Umożliwiają skuteczne doświetlenie pomieszczenia światłem dziennym.
Do cegły cegła
Pojedyncze, szklane kostki łączy się za pomocą specjalnej zaprawy przeznaczonej do szklanych cegieł, ewentualnie na zaprawę klejową do luksferów. W przypadku większych konstrukcji, spoiny wzmacnia się prętami ze stali ocynkowanej. Przed montażem cegły trzeba odkurzyć i usunąć z nich wszelkie zabrudzenia, aby zaprawa dobrze się przykleiła do szkła. Szklane cegły są ciężkie, więc podczas układania elastyczna zaprawa ze spoin może się wyciskać i zabrudzić ich brzegi. Aby się przed tym uchronić, stosuje się rozpórki, czyli specjalne przekładki o przekroju trójkątnym i wysokości nieprzekraczającej 8 mm. Umieszcza się je na zaprawie w pozycji poziomej – po dwie pod każdą cegłą. Resztki zaprawy usuwa się suchą szmatką. Po całkowitym stwardnieniu zaprawy cegły się poleruje.
Do wyboru, do koloru
Kupić możemy cegły o wymiarach 24 x 11,7 x 5,3 cm oraz 20 x 10 x 5 cm.
Aby można było je przewiązać w poszczególnych warstwach szklanego muru, we wszystkich kolekcjach są także elementy połówkowe, odpowiednio długości 12 cm i 10 cm. Do wyboru są zarówno elementy bezbarwne, jak i barwione w masie – brązowe, niebieskie oraz szare. Całe cegły ważą 3,5 kg bądź 2,5 kg. A elementy połówkowe odpowiednio – 1,7 kg oraz 1,25 kg. Trzeba pamiętać, że taka przegroda jest ciężka – metr kwadratowy waży bowiem aż 230 kg.
Innowacyjnym rozwiązaniem są cegły VetroPieno w wersjach White i Clear, które są nie tylko bezbarwne, lecz także przepuszczają dużo światła dziennego.
Przy dużych realizacjach można zamawiać cegły w innym wymiarze niż oferowane w standardzie producenta.
Domy ze szklanej cegły
Ciekawą realizacją, w której wykorzystano cegły ze szkła, jest Optical Glass House w Hiroszimie (projekt Hiroshi Nakamura & NAP). Elewacja została wykonana z 6000 szklanych cegieł i waży 13 ton. Chroni mieszkańców przed hałasem z ulicy, a jednocześnie pozwala cieszyć się widokiem ogrodu i miasta. Cegły o wymiarach 23,5 x 5 x 5 cm wyprodukowano na zamówienie z borokrzemianowego szkła o dużej przejrzystości, które jest surowcem do produkcji szkła optycznego. Odlewy były powoli chłodzone, aby zapobiec powstawaniu naprężeń w szklanej cegle. Dodatkową trudnością było zachowanie ich idealnych wymiarów.
Wykonanie przezroczystej ściany było sporym wyzwaniem, ponieważ 6000 szklanych niewielkich elementów połączonych zaprawą nie stanowiłoby stabilnej konstrukcji. Dlatego nad fasadą (na wysokości 8,6 m) wykonano belki żelbetowe i podwieszono do nich pręty stalowe, na których umieszczono cegły. Ta konstrukcja umożliwiła precyzyjne ułożenie cegieł w rzędach, jest też odporna na oddziaływania sejsmiczne w tym regionie.
Drugim nietuzinkowym przykładem wykorzystania szklanych cegieł jest elewacja Crystal Houses w Amsterdamie zaprojektowana przez Biuro MVRDV. Szklane cegły są połączone z resztkami starej elewacji z cegieł ceramicznych i tworzą replikę dawnej ceglanej fasady budynku.
Ręcznie odlewane elementy mają wymiary tradycyjnej cegły ceramicznej. Zadbano o precyzję ich wykonania i uzyskanie powtarzalności właściwości elementów: tego samego stopnia przejrzystości oraz barwy. Aby wzmocnić efekt dekoracyjny, przejrzyste cegły połączono specjalnie opracowanym przezroczystym klejem utwardzanym promieniami UV. Wzniesienie dwukondygnacyjnego frontu fasady ze szklanej cegły okazało się bardzo pracochłonne (do łączenia elementów zaangażowano dziesięciu wysoko wyspecjalizowanych rzemieślników), a powolny i precyzyjny proces montażu zajął prawie rok.
Transparentna elewacja zapewnia niepowtarzalne warunki oświetleniowe oraz nadaje budynkowi indywidualny charakter. Problemami jednak okazały się – typowe dla dużych przeszkleń –przegrzewanie się pomieszczeń w słoneczne dni oraz szybkie ich wychładzanie nocami.