Domy z pompą ciepła

Choć może to dziwić, o popularności niektórych projektów decyduje… system grzewczy. Dużą cieszą się te, w których będzie wykorzystana pompa ciepła.

1. Dla licznej rodziny

Architektoniczna forma – jest na tyle uniwersalna, że może zainteresować zarówno zwolenników dawnych domów, jak i tych nowoczesnych. Wyważona między tradycyjną a współczesną na pewno będzie idealnym, kompromisowym rozwiązaniem dla inwestorskich rodzin o zróżnicowanych gustach.

Autorka projektu przywołuje skojarzenia z dawną architekturą klasycznym dwuspadowym dachem z wysuniętymi okapami i tradycyjnym orynnowaniem. Łącznikiem różnych architektonicznych czasów są okna – te o klasycznym kształcie, jak również nowoczesne przeszklenia do podłogi. I choć zdecydowanie więcej jest tych drugich, mniejsze przypominają o przeszłości. Przemyślane jest rozłożenie materiałów elewacyjnych, które nie jest wprawdzie tak dynamiczne jak na najnowocześniejszych elewacjach, ale zgodnie ze współczesnym trendem ożywia kompozycję. Fragmenty drewnianej oblicówki, zaprojektowane na trzech elewacjach, ujęto w białe lub białoszare ramy tynku. Tylko na jednej ścianie szczytowej nie ma drewnianych desek, jest za to nowoczesna oszczędna kompozycja utworzona z dużego pionowego i dwóch mniejszych poziomych okien, które łączy pas jasnoszarego mozaikowego tynku.

Takie zróżnicowanie elewacji to nie przypadek, ale podkreślenie różnic funkcjonalnych wnętrza domu. Najbardziej oszczędna elewacja została zaprojektowana przy strefie gospodarczej domu – jednostanowiskowym garażu (20,9 m2) połączonym ze spiżarnią (o powierzchni użytkowej 4,6/netto 5,8 m2) oraz dużym pomieszczeniem technicznym (10,2 m2). Wprawdzie może dziwić fakt, że w domu z pompą ciepła, niewymagającą wiele miejsca, jest ono tak duże. Jednak to nie tylko kotłownia, ale też przestrzeń wielofunkcyjna, choćby za sprawą drzwi prowadzących z garażu i drugich – do ogrodu. Dzięki pierwszym „kotłownia” może stać się dodatkowym magazynem, dzięki drugim – schowkiem na sprzęt ogrodowy czy plony wyhodowane na działce.

Ze strefy gospodarczej domu do mieszkalnej prowadzi przejście przez garderobę (3,3 m2), która łączy się z przedsionkiem (4,4 m2). Z tego stosunkowo niedużego pomieszczenia z miejscem na praktyczną szafę wchodzi się do przestronnej strefy dziennej mającej w sumie 56,7 m2 (salon 44 m2 i kuchnia 12,7 m2). Skontrastowanie małej przestrzeni przedsionka z bardzo dużą strefą dzienną to skuteczny sposób na spotęgowanie przestronności tej drugiej.

Dodatkowo rozciągają ją na zewnątrz przeszklenia usytuowane na wszystkich jej ścianach. Oczywiście najlepiej robią to te sięgające podłogi, ale nie można pominąć także roli mniejszych okien kuchennych, które również budują przestronność wspólnej strefy domowników.

Na parterze znajduje się jeszcze prywatna strefa w wersji mini, którą od części dziennej oddzielają drzwi i nieduży korytarz (2,3 m2). Są tu pokój (11,8 m2) i łazienka (6,0 m2).

Poddasze to strefa nocna domowników. Zaplanowano tu cztery sypialnie (10,5/15,8-17,6/22,4 m2). Jedna z nich, pozbawiona skosów (17,2 m2), została połączona z prywatnymi łazienką (6,1/8,1 m2) i garderobą (3,5/5,5 m2) – tak powstał modny dziś master bedroom.

Do dyspozycji mieszkańców trzech pozostałych sypialń są dostępne z korytarza (8,6 m2): duża łazienka (7,5/10,8 m2), wygodna pralnia (4,2/6,0 m2) i wspólna szafa.

Schody umieszczono tuż przy wyjściu z wiatrołapu. Taka ich lokalizacja sprawia, że na górnej kondygnacji może powstać niezależne mieszkanie z wejściem z wiatrołapu. Wystarczy niewielka zmiana w projekcie – przesunięcie ściany przedsionka o metr w głąb domu, by prowadziły z niego dwa wejścia, do dwóch odrębnych stref.

To największy z prezentowanych przez nas domów – ma 184,5 m2 powierzchni użytkowej i aż sześć pokoi. Dzięki temu może w nim zamieszkać nawet sześcioosobowa rodzina.

Projekt Zorganizowany występuje jeszcze w trzech innych wariantach, różniących się powierzchnią i liczbą pokoi. Najmniejszy Zorganizowany nie ma garażu.

Projekt: Zorganizowany – wariant II (z wentylacją mechaniczną i rekuperacją) – Murator M244b; autorka projektu: architekt Katarzyna Słupeczańska

2. Asymetrycznie rozłożysty

Ten komfortowy dom dla czteroosobowej rodziny sprawia wrażenie znacznie większego niż wskazywałaby na to jego powierzchnia użytkowa – 136,7 m2. To zasługa wydłużonego kształtu bryły. Jej 20,7 m długości dodatkowo optycznie rozciąga (o 2,9 m) rama okalająca część tarasu, która jest doskonałą podstawą pod zadaszenie. Jest też ważnym elementem unowocześniającym bryłę domu nawiązującą do tradycji. W tym projekcie odniesienia do tradycji zostały jednak przełożone na czas teraźniejszy. W dachu bryły nasuwającej odległe skojarzenie z dawnymi dworkami jest nowocześnie – asymetrycznie zlokalizowany uskok. Także przy podcieniu wejściowym, wyniesionym nad poziom terenu, przypominającym dawne reprezentacyjne wejścia, umieszczono tylko jeden kanciasty słup podtrzymujący zadaszenie – współczesny odpowiednik dawnej kolumny. Asymetryczne jest też rozłożenie materiałów elewacyjnych – tynk cienkowarstwowy przeplata się tu z panelami drewnopodobnymi i płytkami klinkierowymi. Na wskroś nowoczesne są panele fotowoltaiczne na dachu. Współczesna jest także domowa przestrzeń z otwartą strefą dzienną – salonem (30,5 m2) – połączonym z kuchnią (10,5 m2) oraz dużymi przeszkleniami wychodząca na taras (75,3 m2) i ogród.

Aby zapewnić jak największą intymność domownikom, autorka projektu stworzyła dwie strefy prywatne i rozdzieliła je wspólną strefą dzienną. W większej są trzy sypialnie (każda po blisko 13 m2). Jedna z nich zaaranżowana na lokum dla gospodarzy jest od pozostałych oddzielona dużymi, dostępnymi z korytarza garderobą (9,4 m2) i łazienką (6,5 m2). W tej strefie nocnej jest też pralnia (3,2 m2). Cała strefa nocna została odizolowana od strefy dziennej przesuwnymi drzwiami.

Druga przestrzeń prywatna usytuowana jest w przeciwległym krańcu bryły domu. Są tu dwa połączone ze sobą pokoje (11,1 i 11,8 m2). Mogą tu być dwa gabinety, pomieszczenia rekreacyjne albo prywatny pokój z garderobą (wielkość ewentualnej garderoby można dostosować do potrzeb, przesuwając ścianę działową między pomieszczeniami). Analogicznie jak w przypadku większej strefy prywatnej, tę też od części dziennej oddzielają przesuwne drzwi.

W domu jest nieduża kotłownia (4,4 m2) z wyjściami do ogrodu i wiatrołapu (5,3 m2). Skrojona na nieduże potrzeby przestrzenne pompy ciepła i schowka ogrodowego.

Projekt Zachodzące słońce ma sześć innych wariantów, które różnią się powierzchniami, liczbą pokoi. Są wśród nich projekty z garażem jedno- lub dwustanowiskowym.

Projekt: Zachodzące słońce – wariant VII – Murator M230g; autorka projektu: architekt Ewa Dziewiątkowska

3. Z enklawą wypoczynkową

Tym razem o nowoczesności tego domu parterowego przesądziły dynamiczne elewacyjne kompozycje oraz modna kolorystyka – połączenie bieli i szarości z ciemnoorzechową barwą drewna. Interesujący efekt dało także zestawienie stodołowej formy z wysuniętym dwuspadowym daszkiem i podestem – strefa wejścia nawiązująca do dworkowego pierwowzoru, ale nowocześnie zredukowana.

Plan domu ma kształt zbliżony do prostokąta. Zbliżony, bo to „prostokąt” z wcięciem w bryle od strony ogrodu. Uskok nie został zaznaczony w kształcie dachu. Dzięki temu tarasowa enklawa, którą tworzy, została zadaszona. Tarasowa wnęka ma blisko 2,3 m głębokości, ale wraz z wysuniętym okapem tworzy przestrzeń zadaszoną na ponad 3 m.

Wnętrze domu zostało czytelnie podzielone na trzy strefy: gospodarczą, wspólną domowników i prywatną, tzw. nocną. W centrum planu usytuowana jest otwarta strefa dzienna – salon (32 m2) połączony z kuchnią (9,7 m2), do której przylega duży (41,5 m2), częściowo zadaszony taras. Wspólna strefa domowników płynnie łączy się z holem (2,4 m2), z którego jest wejście do WC (1,9 m2). Do przestronnej strefy dziennej prowadzi reprezentacyjne wejście z przedsionka (5,1 m2). O jego reprezentacyjności przesądza długa na ponad 10 m oś widokowa biegnąca od drzwi wejściowych do tarasowego przeszklenia.

Strefę dzienną od nocnej oddzielają drzwi, za którymi jest korytarz (7,9 m2). W prywatnej części domu są cztery sypialnie (11,1-11,5 m2) i dostępna z korytarza łazienka (8,6 m2). W jej aranżacji autorka projektu uwzględniła wannę, natrysk, dwie umywalki, WC, bidet i miejsce na pralkę.

Zapleczem gospodarczym domu jest duży dwustanowiskowy garaż (41,8 m2) z powierzchnią przewidzianą na przechowywanie i wyjściem na taras/do ogrodu. Dzięki temu może stać się zarówno magazynem na żywność, jak i schowkiem ogrodowym, a nawet jednym i drugim. Bardzo praktyczny jest trakt prowadzący z garażu przez kotłownię (5,3 m2) do wiatrołapu. Komunikacyjnej funkcji przechodniej kotłowni nie utrudni pompa ciepła, która zajmuje mało miejsca. W pomieszczeniu uda się jeszcze wygospodarować miejsce na przechowywanie zakupów. Z powodzeniem może ono pełnić funkcję pomocniczej spiżarni.

Dzięki racjonalnemu podziałowi domowej przestrzeni w tym stosunkowo niedużym domu o powierzchni użytkowej 114,3 m2 może wygodnie żyć nawet pięcioosobowa rodzina.

Projekt Przystępny występuje w wariancie o nieco mniejszej powierzchni użytkowej, z garażem jednostanowiskowym.

Projekt: Przystępny – wariant II (z wentylacją mechaniczną i rekuperacją) – Murator M184b; autorka projektu: architekt Ewa Dziewiątkowska

4. Widokowy

Projekt tego niedużego domu, o powierzchni użytkowej 109,5 m2, zainteresuje zwolenników powściągliwej, nowoczesnej architektury. Forma bryły jest bardzo skromna. Bryłę wzniesioną na planie zbliżonym do kształtu litery L przekrywa bezokapowy dach. Zgodnie z założeniem projektowym skromne są też elewacyjne kompozycje. Front domu nie epatuje reprezentacyjnością. Zestawienie bieli z szarością dachu, bramy garażowej i półramy zadaszającej strefę wejścia sprawia, że jest wręcz ascetyczny. W jeszcze większym stopniu ascetyczna jest boczna elewacja pozbawiona okien i wykończona białym tynkiem. Z tymi dwiema elewacjami kontrastują dwie pozostałe – z dużymi przeszkleniami i elementami drewnianej lub drewnopodobnej oblicówki. Najbardziej okazała jest ogrodowa elewacja z wysuniętą przed lico bryły, niemal na całą jej długość, ramą tarasową.

Projekt jest propozycją dla czteroosobowej rodziny, dla której priorytetem jest kontakt z przyrodą. Zapewnia go domownikom także wtedy, gdy przebywają w domu. We wszystkich pomieszczeniach mieszkalnych są wysokie przeszklenia, wprowadzające do domowej przestrzeni ogród.

Poza tym z każdej z trzech sypialń (9,9-12,0 plus garderoba 2,6 m2) można wyjść na zadaszoną część tarasu. Szerokie drzwi tarasowe prowadzą tam także z otwartej strefy dziennej – salonu z jadalnią (33,3 m2) połączonego z kuchnią (12,0 m2). Przestronną strefę dzienną, mającą w sumie ponad 45 m2, powiększa nie tylko okno tarasowe, ale także dwa duże przeszklenia na sąsiadującej z nim ścianie (szczytowej). Co ciekawe, autor projektu umieścił je nie standardowo w salonie, ale jedno z nich częściowo w kuchni. W ten sposób przestrzeń o różnych funkcjach została przez niego ujednolicona. Ważnym oknem w strefie dziennej jest także długie kuchenne umieszczone nad blatem. Oprócz swojej podstawowej – praktycznej funkcji doświetlania miejsca prac kuchennych ma jeszcze inną. Przyczynia się do spektakularnego otwarcia wspólnej przestrzeni domowników, którzy przebywając w salonie, są otoczeni zielenią z trzech stron.

Na granicy między strefami dzienną i nocną zlokalizowano WC (1,9 m2). Takie usytuowanie pozwala na wygodne korzystanie z niego osobom przebywającym w każdej z tych przestrzeni.

W strefie nocnej oprócz trzech sypialń (największej z garderobą) jest dostępna z korytarza (11,4 m2) duża łazienka (7,3 m2) i pralnia, która choć nieduża (3,9 m2), zmieści jeszcze pompę ciepła.

Zaplecze gospodarcze domu nie jest rozbudowane, ale praktycznie rozplanowane. Oprócz pralni przy sypialniach domowników jest zlokalizowana tuż przy kuchni spiżarnia (2,7 m2). W rolę pomieszczenia pomocniczego może zostać wcielony także dwustanowiskowy garaż (32,3 m2), który jest na tyle szeroki (6,7 m), że można będzie w nim ustawić wąski regał o długości blisko 6 m. Dzięki temu będzie pełnił dodatkową funkcję – schowka.

Projekt: Nieschematyczny (z wentylacją mechaniczną i rekuperacją) – Murator EC406; autor projektu: architekt Grzegorz Kaliciak

5. Kompaktowy z pełnym programem funkcjonalnym

Ten projekt ilustruje, w jaki sposób można zaprojektować wnętrze domu z bogatym programem funkcjonalnym, ograniczając powierzchnię zabudowy. W tym domu wynosi ona zaledwie 69,7 m2 – została zminimalizowana po to, by do realizacji projektu nie było potrzebne pozwolenie na budowę. Poza tym pozwala wznieść dom na bardzo małej działce – nawet mającej niespełna 270 m2. A w przypadku budowy na większych parcelach mała powierzchnia zabudowy przełoży się na większy ogród.

Mimo planu domu o wymiarach 9,24 x 7,54 m jest w nim pięć pokoi, a domowa przestrzeń gwarantuje wygodne życie pięcioosobowej rodzinie. Stało się to możliwe dzięki wysokości ścianki kolankowej, która ma aż 139 cm, i dużemu kątowi nachylenia dachu – 42o. Oba te parametry sprawiły, że powierzchnia użytkowa poddasza (47,9 m2) niewiele różni się od powierzchni netto (54,2 m2).

Konsekwencją projektowego zamierzenia, by na niedużej podstawie powstał dom z bogatym programem funkcjonalnym, jest wysokość bryły (8,35 m). Taka architektoniczna forma wymagała optycznej korekty. Autorka projektu wykorzystała kilka rozwiązań, by sprawiała wrażenie niższej. Przykładowo przesunęła granice dachu na elewacje przez wykończenie górnego pasa ścian takim samym materiałem jak połacie dachu. Poprawie proporcji bryły służy także wykończenie elewacji parteru materiałami o innych barwach i fakturach niż zastosowane na elewacji poddasza. Ważną rolę odgrywa także pas między kondygnacjami wyznaczony boniowaniem – sugerujący, że poddasze jest niskie. W rzeczywistości jest odwrotnie – wysokość górnej kondygnacji to 1,39-2,93 m. To ona gwarantuje przestronność poddaszowej przestrzeni. Na poddaszu są trzy sypialnie: dwie mniejsze (każda po 9,1/10,5 m2) zlokalizowane przy jednej ścianie szczytowej i największa – przy przeciwległej. Tę sypialnię (12,4/13,8 m2), zaprojektowaną dla gospodarzy, dodatkowo powiększa garderoba (2,8/3,4 m2). Na poddaszu jest jeszcze dostępna z korytarza łazienka (4,1/5,2 m2) połączona z pralnią (1,8/2,2 m2). Łazienka i klatka schodowa (4,4 m2), oddzielając największą sypialnię od dwóch mniejszych, zapewniają rodzicom i dzieciom prywatność na stosunkowo niedużej powierzchni.

Prywatną strefę poddasza funkcjonalnie uzupełnia nieduży pokój na parterze (8,0 m2), który może stać się pokojem gościnnym lub pracownią.

Blisko 66% powierzchni parteru zajmuje strefa dzienna – pokój (21,4 m2) otwarty na kuchnię (8,6 m2) i hol (3,7 m2). Wrażenie przestronności wspólnej strefy domowników potęguje jej plan o wydłużonym (na 8,52 m) kształcie zbliżonym do prostokąta. Powiększający efekt zapewnia także przemieszczanie się w strefie dziennej traktem zakończonym dużym przeszkleniem, czyli widokiem ogrodu.

Na parterze znajduje się jeszcze dostępna z korytarza łazienka (3,7 m2) z miejscem na pompę ciepła i wiatrołap (4,3 m2), w którym zmieszczą się aż dwie szafy.

Jak sugeruje nazwa projektu – „Osiągalny”, to ekonomiczna propozycja niedużego domu (99,1 m2 powierzchni użytkowej) o prostej, zwartej bryle, na małą działkę. Jednak mimo minimalizowania różnych parametrów jest to projekt domu dla licznej rodziny.

Osiągalny ma 11 innych wariantów, które różnią się powierzchnią i liczbą pokoi. Są wśród nich domy nowoczesne – bezokapowe i nawiązujące do tradycji przekryte dachami, które mają okapy.

Projekt: Osiągalny 2N – Murator A107N+AR2; autorka projektu: architekt Ewa Dziewiątkowska

6. Rozwojowy

Projekt, który pozwala na rozłożenie budowy na etapy, jest doskonałą propozycją dla inwestorów, którzy chcą zainwestować w pompę ciepła i fotowoltaikę. Tym razem rozłożenie kosztów jest możliwe dzięki przełożeniu na przyszłość adaptacji poddasza, która zgodnie z założeniem projektowym została przeznaczona do indywidualnej adaptacji. Dodatkowe 27,4 m powierzchni użytkowej może zostać przeznaczone na dwa pokoje i łazienkę lub na jedną dużą sypialnię z łazienką – tak jak autorka proponuje w etapie II tego projektu.

Zanim poddasze zostanie zaadaptowane na przestrzeń mieszkalną, na parterze (89,5 m2 powierzchni użytkowej) może wygodnie żyć trzyosobowa rodzina. Są tu dwa prywatne pokoje (każdy po 12,5 m2) i usytuowana blisko nich, dostępna z korytarza łazienka (6,8 m2), w której jest miejsce na wannę, natrysk i pralkę.

Strefa dzienna – pokój (29,4 m2) połączony z kuchnią (9,5 m2) dużymi przeszkleniami otwiera się na taras i ogród. Umieszczenie ich na dwóch sąsiednich ścianach i uzupełnienie dwoma mniejszymi oknami na trzeciej optycznie rozciąga wnętrze w różnych kierunkach, poza obrys ścian domu.

Ważną funkcję w tym domu pełni pomieszczenie gospodarcze (6,6 m2) z przejściem z wiatrołapu do kuchni. Oprócz przypisanej mu roli kotłowni stanie się też dużą spiżarnią/schowkiem. Decydujące znaczenie w możliwości przypisania mu magazynowo-pomocniczych funkcji ma rodzaj domowego źródła ciepła – pompa ciepła, która sama nie wymaga wiele miejsca ani nie potrzebuje go na przechowywanie opału.

Projekt: W cieniu drzew – wariant I (etap I) – Murator A101G1; autorka projektu: architekt Katarzyna Słupeczańska