Domy różnego wzrostu

Te parterowe mają wielu zwolenników, ale najczęściej budujemy z poddaszem. Są projekty, które występują w dwóch wersjach, więc łatwo je porównać. Zobaczmy na przykładach.

Może inna wersja projektu

Dla wszystkich niezdecydowanych mamy dobrą wiadomość: biura sprzedające projekty gotowe przygotowują często projekty w dwóch wersjach – parterowe z dachem o małym spadku i niemal identyczne wersje z dachem spadzistym i pomieszczeniami na poddaszu. Dzięki temu wszystkie różnice między domem parterowym a takim z poddaszem można bardzo dokładnie przeanalizować i porównać. Wiadomo, że budowa domu z poddaszem będzie kosztowała więcej. Ale na konkretnych przykładach możemy te koszty porównać dokładnie. Sprawdzić, o ile powiększymy realnie przestrzeń mieszkalną i za ile. Przeanalizować wady i zalety. Możemy nawet porównać koszt metra kwadratowego powierzchni parteru z kosztem metra kwadratowego poddasza.

Przyglądając się wariantom projektów, warto też zbadać, czym się różnią pod względem funkcjonalnym. Jak poddasze wpływa na układ pomieszczeń w całym domu? Co wynika z pojawienia się schodów? Jak możemy urządzić przestrzeń pod dachem? (Pamiętajmy, że to nie są gotowe pokoje, ale powierzchnia, którą trzeba wykończyć i urządzić, potem utrzymywać, ogrzewać i sprzątać). Zachęcamy więc do przyjrzenia się projektom i porównania domów parterowych oraz tych z poddaszem. Zaczynamy zwiedzanie!

Jest nad czym dumać

Projekty Murator M93 i M93a („Jesienna zaduma”)

W wersji parterowej jest to nieduży dom na średniej wielkości podmiejską działkę, bo szerokość frontu wynosi 11,1 m wraz z garażem jednostanowiskowym wbudowanym w bryłę. Ma symetrycznie umieszczone wejście osłonięte daszkiem wspartym na filarach. Jednak niewielki spadek połaci czterospadowego dachu i szerokie okapy schodzące niemal do okien odróżniają go od tradycyjnych dworków. Dach sprawia wrażenie lekkiego, nie jest dominujący. Zmiana kąta nachylenia dachu do 35^o powoduje, że dom w wersji z poddaszem (M93a) ma bardziej tradycyjny wygląd. Po wysokim usytuowaniu okien połaciowych możemy się domyślać, jaka część powierzchni poddasza zostanie wykorzystana. Z pewnością przy krawędziach dachu będzie dość nisko. Dom nie ma bowiem wysokiej ścianki kolankowej i taka jest jego uroda. Nie radzimy jednak jej podnosić. Przy tym typie domu wygląda to wyjątkowo niekorzystnie – jakby ktoś elegancki kapelusz nosił po kowbojsku, zsuwając go na tył głowy.

Wnętrza parterowego M93 rozplanowano bardzo wygodnie: kuchnia z jasną spiżarnią od frontu, pokój dzienny w centrum, w głębi część nocna z trzema sypialniami dyskretnie oddzielona od dziennej. Jedna łazienka rodzinna znajduje się przy sypialniach, toaleta gościnna jest dostępna bliżej wejścia i salonu, ale niewidoczna z salonu. Z garażu można wejść bezpośrednio do przedsionka, a z wnętrza domu przez garaż do kotłowni. Układ pomieszczeń pozwala na budowę domu na małej działce; świadczy o tym zarówno wbudowany garaż, jak i usytuowanie podłużnego tarasu w narożniku budynku.

Plan domu Murator M93

W wersji z poddaszem. Tracimy jedną sypialnię na parterze, aby po wygodnych schodach móc udać się na poddasze. A tam... aż trzy sypialnie plus pomieszczenie gospodarcze i łazienka! Jednak zanim wpadniemy w euforię, warto sprawdzić, ile tam naprawdę będzie miejsca. Zrobimy to, porównując, ile metrów powierzchni liczonej po podłodze ma dane pomieszczenie, a ile powierzchni użytkowej (powierzchnia użytkowa to ta, gdzie można swobodnie stanąć). Im większa jest różnica między tymi wielkościami, tym mniejsza możliwość wykorzystania pomieszczenia. Tu największe widełki ma pomieszczenie oznaczone jako gabinet – 20,4 m², licząc po podłodze, i zaledwie 7,7 m² powierzchni rzeczywiście w pełni do wykorzystania. Łazienka ma 8,8 m² podłogi, ale kabinę prysznicową można postawić tylko na 3,5 m² i na rysunku aranżacji widać, że bardzo dużo miejsca zajmą w niej skosy. Pralnia to w rzeczywistości tylko 2,3 m², czyli mniej niż spiżarnia na parterze. Naprawdę duże pomieszczenie to sypialnia, tak samo obszerna jak te na parterze (14,2 m²), jednak żeby tyle mieć do dyspozycji, trzeba zbudować aż 32 m² podłogi.

Oczywiście to tylko sucha matematyczna analiza. Wrażenia użytkowników poddasza to inna sprawa. Warto sobie wyobrazić sypialnię oświetloną czterema oknami połaciowymi, ze słupami na dużej przestrzeni poddasza, ze skosami na trzy strony. Dla kogoś, kto uwielbia takie właśnie klimaty, wybór może być prosty.

Rzecz do przemyślenia

Murator M42c i M42d („Przemyślany”)

Murator M42c to duży, wygodny dom parterowy z szerokim dwustanowiskowym garażem. Wysunięcie garażu przed główną bryłę utworzyło zaciszne wejście do domu. Do kuchni można się dostać z holu, bo chociaż jest otwarta na salon, zachowuje swoją odrębność. W domu nie brakuje pomieszczeń gospodarczych: jest kotłownia, schowek-garderoba, spiżarnia. Są też trzy sypialnie i dwie łazienki. Salon jest dość duży, regularny, a przylegający do niego taras ma 23 m².

Plan domu Murator M42c

W wersji z poddaszem (M42d). Na poddaszu zyskujemy dwie naprawdę wygodne sypialnie z niewielkimi, przylegającymi do nich garderobami oraz dużą łazienkę, która ma aż 7,2 m² cennej powierzchni użytkowej. Zmieści się w niej bez kłopotu i natrysk, i wanna, w perspektywie zyskujemy więc przyjemny pokój kąpielowy. Jeśli zdecydujemy się na tę wersję projektu, będziemy mieć funkcjonalną strefę nocną, która jest oddzielona wygodnymi schodami od parteru. Można ją przeznaczyć na przykład dla dzieci – w ten sposób będą tam miały swoje własne, całkiem niemałe królestwo.

Jednak coś za coś. Konieczność umieszczenia schodów na poddasze będzie skutkowała zmianami na parterze. Zamiast trzech sypialni na dolnej kondygnacji (jak w M42c) będą dwie. Zmniejszy się łazienka gościnna, garderoba (do rozmiarów zamykanej szafy), nie będzie spiżarni. Za to wejście do domu z poddaszem będzie szersze, bardziej przestronne i eleganckie. Na zmianach zyskała także łazienka na parterze – ma kształt łatwiejszy do aranżacji. Również korytarz w części prywatnej jest bardziej foremny i wyraźniej oddziela sypialnie od strefy wejściowej i dziennej.

W efekcie Murator M42d mimo pozornie niewielkich zmian jest zupełnie inny niż parterowa wersja projektu.

Wprawdzie jeśli chodzi o liczbę pomieszczeń, oferuje tylko jedną sypialnię więcej. Jednak jest to dom z większą rezerwą przestrzenną, zaprojektowany bez walki o każdy centymetr powierzchni pomocniczych i gospodarczych, które w wersji parterowej są nieco stłoczone przy wejściu. Poddasze tworzy zaciszną i wydzieloną część domu, do której wchodzi się schodami usytuowanymi dyskretnie blisko wejścia.

Z pewnością niektórym rodzinom będzie odpowiadał podział na dwie sypialnie na dole i dwie na poddaszu.

Co podpowie serce

Murator M115b i M115d („Bliski sercu”)

M115b to duży dom wykorzystujący wszystkie zalety budynku parterowego. Wszystkie pomieszczenia są jasne, z oknami wychodzącymi na różne strony świata. Bryła jest rozczłonkowana (na planie litery T), budynek swobodnie rozsiada się na działce (która powinna być raczej duża), oferując przez duże okna widok ogrodu. Ponad 40-metrowy salon ma duże wyjście na taras, który jest częściowo osłonięty, nie tylko dachem, ale także drugim skrzydłem budynku mieszczącym sypialnie. Wrażenie robi wyodrębniona w bryle przeszklona strefa dzienna – kuchnia (ponad 10 m²) oraz jadalnia połączona z pokojem dziennym. Strefa prywatna mieści trzy sypialnie i jest odrębną i obszerną częścią domu.

Plan domu Murator M115b

W wersji z poddaszem (M115d). Po usytuowaniu schodów w wygodnym miejscu część pomieszczeń wymagała przeniesienia. Zniknęła przy tym pralnia i zmniejszyły się łazienki. Ale uwaga: nie straciliśmy ani jednej sypialni na parterze. A co zyskujemy na poddaszu? Dwa pomieszczenia: jedno duże i jasne, drugie – około 10-metrowe – pomocnicze. Może być to na przykład pokój hobby i łazienka z pralnią.

W wariancie z poddaszem charakter domu pozostaje niezmieniony, nawet w stylu nie ma większej różnicy. Wszystkie zalety samowystarczalnego parterowego budynku zostają zachowane, ale dom zyskuje powierzchnię ekstra, którą każdy właściciel może urządzić inaczej. Można sobie tam wyobrazić równie dobrze salę zabaw dla dzieci, salę gimnastyczną, wspaniały pokój gościnny, jak i sypialnię tylko dla gospodarzy domu.

Skok na pole

Murator M88 i M88a („Zielone pola”)

Projekt niedużego domu, który wyjątkowo dobrze sprawdza się na niewielkich płytkich działkach, zwłaszcza położonych frontem na południe lub zachód. Pokój dzienny i taras znajdują się bowiem we frontowym narożniku, więc będą dobrze nasłonecznione. Wygodna, jasna strefa dzienna zajmuje całą szerokość domu z kuchnią po jednej stronie i pokojem dziennym po drugiej. W pokoju dziennym znajduje się kominek umieszczony w narożniku. Trzy sypialnie znajdują się w głębi domu.

Plan domu Murator M88

Wersja z poddaszem (M88a). Zmiana kąta nachylenia dachu z 20 do 35^o dała wyraźne zwiększenie powierzchni domu. Zyskujemy poddasze, na którym udaje się wydzielić trzy sypialnie. Jest to więc duża zmiana – z trzech sypialni (w wersji parterowej) na pięć (w domu z poddaszem). Mają one zbliżoną wielkość – 11 i 13 m² na parterze, ponad 10 m² powierzchni użytkowej na poddaszu. Oprócz tego na drugiej kondygnacji są łazienka i pralnia. Warto jednak zwrócić uwagę na umiejscowienie słupów w sypialniach. Wypadają one w wyeksponowanym miejscu blisko wejścia i choć nie utrudniają w zdecydowany sposób możliwości aranżacji, to nie ulega wątpliwości, że będą odgrywały ważną rolę w ogólnym wyglądzie pokoi. To propozycja dla osób, które lubią klimat poddasza.

To także przykład tego, że w wersji domu z poddaszem w interesujący sposób zmienił się również parter. Schody umieszczono w strefie wejściowej, w miejscu gdzie były garderoba i WC. Rezygnacja z jednej sypialni na parterze spowodowała wiele zmian: strefa dzienna jest jaśniejsza, bardziej otwarta, kuchnia większa. Przeniesiono komin – w wersji z poddaszem kominek jest w centralnym miejscu. To dobry przykład ilustrujący szerszy problem. O ile w domu parterowym usytuowanie komina jest w zasadzie dowolne, w takim z poddaszem jego miejsce musi być podporządkowane podziałowi przestrzeni na drugiej kondygnacji.

W artykule podajemy ceny netto dla średnich cen krajowych. W tabelach uwzględniono podstawowe różnice w kosztach z pominięciem kosztów wykończenia poddasza i schodów.