Sztuka iluzji
W małym pomieszczeniu oprócz funkcjonalności ważne będzie uniknięcie przeładowania oraz zastosowanie rozwiązań, dzięki którym pomieszczenie wyda się większe niż jest.
Zwykle łatwiejsze do urządzenia są łazienki o rzucie prostokąta. Jeśli szerokość pomieszczenia nie przekracza 160 cm, a drzwi są usytuowane na wąskiej ścianie, najbardziej oczywiste jest liniowe ustawienie urządzeń – jedno za drugim, wzdłuż jednej ściany. Zazwyczaj umywalkę umieszcza się najbliżej drzwi, za nią staje WC i ewentualnie bidet, a ciąg zamyka wanna lub prysznic. Taka aranżacja zapewnia wygodny dostęp do urządzeń i prostą komunikację, a podłączenie sprzętów do kanalizacji nie sprawia problemu.
W łazienkach prostokątnych, ale szerszych, w których jest możliwość ulokowania urządzeń naprzeciwko siebie, a także w kwadratowych pojawia się wiele możliwych układów. Głównym czynnikiem ograniczającym inwencję może się okazać przebieg instalacji, a przede wszystkim – usytuowanie pionu kanalizacyjnego.
Jeśli nie jest to jedynym możliwym rozwiązaniem, nie umieszczajmy miski ustępowej na głównej osi widokowej naprzeciwko drzwi. Warto zadbać o to, aby lustro było widoczne zaraz od wejścia – powiększy optycznie małą przestrzeń.
Dobry efekt daje również niewielkie zróżnicowanie płaszczyzn: wysunięcie zabudowy pionu, cofnięcie płaszczyzny lustra względem ściany, zrobienie uskoku przy zabudowie stelaża WC. Takie zmiany powodują, że trudniej jest odczytać kształt wnętrza i jeżeli dodatkowo umiejętnie podkreśli się niektóre fragmenty linią światła, można uzyskać bardzo intrygujący efekt.
Wielkość i kształt urządzeń
Ergonomiczne wytyczne określające standardowe odległości między poszczególnymi urządzeniami oraz przestrzeń manewrową są ważne, ale nie musimy się ich sztywno trzymać. Jeśli przysuniemy umywalkę do wanny na styk albo nawet nadwiesimy ją nad wanną, możemy uzyskać bardziej funkcjonalne wnętrze. Wybierając urządzenia, zwracajmy uwagę na ich wielkość. W małej łazience lepiej wyglądają sedesy podwieszane, bo w pomieszczeniu jest mniej widocznych elementów, co porządkuje przestrzeń. Nie zasłaniają też podłogi, a im więcej jej widać, tym łazienka wydaje się przestronniejsza.
Umywalka nadaje charakter wnętrzu i skupia uwagę wchodzących. Jeśli podoba nam się taka o wyrazistej formie, postarajmy się, aby stała się głównym akcentem, i stwórzmy dla niej neutralne tło. Jeżeli wolimy nie skupiać na niej uwagi, możemy wybrać model podwieszany pod blatem. Często umywalki prostokątne dobrze komponują się w małym wnętrzu, bo ich krawędzie biegną równolegle lub prostopadle do ścian, krawędzi blatów lub szafek, co daje to wrażenie spójności i harmonii. Umywalka narożna jest może trochę mniej wygodna, ale pozwala zachować więcej przestrzeni.
Prysznic czy wanna
Jeśli nie mieszczą się obydwa urządzenia, możemy się zdecydować na wannę i zamontować na jej krawędzi parawan prysznicowy. Niejako odwrotnością tego rozwiązania jest zastosowanie głębokiego brodzika prysznicowego. Niekiedy da się zamontować wannę i brodzik. Jeśli nie są to modele zaprojektowane do wspólnego montażu, zwróćmy uwagę na miejsca ich styku, aby nie było problemów technicznych z ich połączeniem, a potem z konserwacją i czyszczeniem.
Sposobami na optyczne powiększenie są zdecydowanie się na kabinę typu step-in (czyli bez drzwi), zrezygnowanie z brodzika i zastosowanie odpływu podłogowego lub ściennego (podłoga w całości pokryta jednolitym materiałem będzie sprawiała wrażenie większej), wykorzystanie konstrukcji ścian natrysku z minimalną liczbą ram oraz wybór gładkiego, przezroczystego szkła, prawie niewidocznego we wnętrzu. Innym rozwiązaniem świetnie się sprawdzającym jest wydzielanie przestrzeni prysznica na czas kąpieli ruchomą ścianką (gdy jest nieużywana, przylega płasko do ściany) albo zasłoną prysznicową. Kiedy nie używamy natrysku, jego powierzchnia może służyć jako przestrzeń komunikacyjna.
Materiały na miarę
W małej łazience mogą dobrze wyglądać duże płyty gresu i małe ceramiczne lub szklane mozaiki. Ściana pokryta fototapetą może optycznie powiększać przestrzeń, ale może też przytłaczać i zmniejszać wnętrze.
Przede wszystkim należy zachowywać równowagę w komponowaniu elementów i umiar w liczbie stosowanych materiałów oraz kolorów. Jeżeli chcemy użyć kilku odmiennych fakturowo okładzin, powinny mieć podobną tonację kolorystyczną albo dominujący powinien być jeden materiał i kolor, a pozostałe stanowić dodatki.
Możemy zróżnicować wygląd poszczególnych ścian – jedna ściana o wyraźnej fakturze przy trzech gładkich wprowadzi ciekawy kontrast. Jednocześnie uniknie się wrażenia ciasnoty, kiedy wszystkie ściany są wykończone tym samym materiałem, zwłaszcza o wyraźnym wzorze.
Jeżeli bardzo lubimy drobne płytki, dobrym pomysłem może być wykorzystanie ich na bardziej widocznym fragmencie i wykończenie reszty ścian na gładko. Będą wtedy podkreślały wyeksponowany element. Innym sposobem może być zastosowanie drobnych płytek na podłodze i przejście nimi na fragment ściany.
Duże płyty z małą liczbą podziałów na podłodze lub zupełnie gładka posadzka, na przykład wylewana, betonowa, będą uspakajały i optycznie powiększały wnętrze. Ale już tej samej wielkości duże płyty na ścianie mogą przytłaczać i sprawiać wrażenie, że ściany napierają na patrzącego. Dla odmiany duże podziały zabudowy meblowej na tej samej ścianie nie dadzą takiego wrażenia. Wynika to z odmiennego charakteru zastosowanych materiałów. Ceramikę, gres, kamień wykorzystane do wykończenia ścian odbieramy jako ciężkie, a drewno, laminaty, szkło, z których robiona jest zabudowa – jako lżejsze.
Wielkość i kolor fugi nie mogą być przypadkowe, bo mogą znacząco wpłynąć na wygląd powierzchni i wnętrza. W małych łazienkach warto się postarać o jak najwęższą fugę albo kłaść płyty na styk (zwłaszcza kamienne). Kolor jak najbardziej zbliżony do koloru kafli spowoduje ujednolicenie powierzchni.
Jeśli kusi nas fototapeta, w pomieszczeniu o prostokątnym, wydłużonym rzucie lepszy efekt uzyskamy, naklejając ją na węższą ścianę. Jeżeli będzie to ściana oddalona od drzwi, odczucie przestronności będzie wzmocnione. W łazience na planie zbliżonym do kwadratu wąski pas fototapety między elementami zabudowy lub w narożniku kabiny natrysku może dać wrażenie przestrzeni i dużo lepszy efekt niż duże zdjęcie naklejone na całą ścianę.
Bardzo ważne jest też dobranie odpowiedniej fotografii. Musi się dobrze komponować z kolorystyką całej łazienki. W małych łazienkach obiekty na zdjęciu nie powinny być zbyt mocno powiększone, bo możemy osiągnąć przytłaczający efekt i wrażenie pozorne zacieśnienie wnętrza.
Kolory w powiększeniu
Wnętrze łazienki utrzymane w jednej jasnej tonacji będzie się wydawało przestronniejsze. Zdecydowanie swobodniej czujemy się, gdy podłoga jest ciemniejsza od ścian. W sytuacji odwrotnej (kiedy jasną podłogę otaczają ciemne ściany) wnętrze będzie sprawiało wrażenie małego i ciasnego. Sufit w jasnym kolorze będzie neutralny i mało widoczny, a jeśli pomalujemy go na wyrazisty kolor, wnętrze stanie się pozornie niższe. Nie musi to być wadą – gdy zależy nam na uzyskaniu efektu przytulności i kameralności wnętrza, ciemniejszy sufit może być jednym z elementów pomagających go osiągnąć (na przykład kiedy wnętrze jest nieproporcjonalnie wysokie).
Jeżeli chcielibyśmy zastosować zdecydowane kolory, musimy zrobić to z wyczuciem i świadomością efektu. Powierzchnie o mocnej barwie będą miały tendencję dominującą – powinniśmy postarać się wyważyć proporcje i wielkość takiego elementu w stosunku do reszty wystroju.
Łazienka 4,9 m2. Dwa warianty aranżacji
Z odbiciem
Duże lustra bez ram i szlifowanych krawędzi klejone do ścian w tej samej płaszczyźnie co inne okładziny dają iluzję większej przestrzeni przy jednoczesnym zatarciu granicy między odbiciem a rzeczywistym wnętrzem. Uważajmy jednak na niezamierzoną multiplikację odbić – możemy uzyskać taki efekt, montując lustrzane tafle pod różnym kątem względem siebie, na przykład w narożnikach ścian. Wbrew pozorom efekt wielokrotnego odbicia, zamiast powiększać małą przestrzeń, może wywoływać wrażenie osaczenia i ciasnoty. Możemy też zamontować lustra mniejsze jako uzupełnienie i wypełnienie elementów zabudowy. Wąskie pionowe lustro po odpowiednim oprawieniu może dać złudzenie prześwitu do dalszego pomieszczenia, a takie samo zamocowane poziomo sprawi, że przylegająca do niego półka będzie się wydawała dwa razy głębsza. Lustrzane drzwiczki szafek spowodują, że zabudowa stanie się mniej widoczna i lżejsza. Jednak gdy powiesimy tradycyjne lustro w ramie, wyraźnie je wyodrębnimy z zabudowy łazienki i nadamy wnętrzu bardziej stylowy charakter.
Wybierając miejsce na lustro, uważajmy na to, co się w nim odbija, bo ten widok będzie towarzyszył nam codziennie.